Main Article Content
Abstract
The article addresses the issue of teachers intercultural learning after the outbreak of war in Ukraine in 2022. For the analysis, I use three categories – intercultural learning, intercultural competence and a critical incident – which are introduced simultaneously because of the particular socio-political context in which the teachers found themselves. The analysis shows that intercultural learning occurs primarily at the level of building knowledge about the Other and building engagement. However, teachers do not transfer the experience to the general level or do not professionalize it.
Keywords
Article Details
Copyright (c) 2023 Monika Popow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- Alheit, P. (2011). Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 14(3(55), 7-21. https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/322
- Augustyniak, J.A. (2023). eTwinning–narzędzie do budowania społeczeństwa transkulturowego. Edukacja Międzykulturowa, 20(1), 156-167. http://doi.org/10.15804/em.2023.01.11
- Brinkmann, U., Van Weerdenburg, O. (2014). Intercultural readiness: Four competences for working across cultures. Springer. https://doi.org/10.1057/9781137346988
- Bruner, J.S. (1966). W poszukiwaniu teorii nauczania. Państwowy Instytut Wydawniczy.
- Bruner, J.S. (2006). Kultura edukacji. Universitas.
- Cherng, H.Y.S., Davis, L.A. (2019). Multicultural matters: An investigation of key assumptions of multicultural education reform in teacher education. Journal of Teacher Education, 70(3), 219-236. https://doi.org/10.1177/0022487117742884
- Cudowska, A. (2022). Wspólnota w dyskursie pedagogiki i edukacji międzykulturowej. Edukacja Międzykulturowa, 18(3), 33-45. http://doi.org/10.15804/em.2022.03.02
- D'Andrea, M., Daniels, J., Noonan, M.J. (2003). New Developments in the Assessment of Multicultural Competence: The Multicultural Awareness-Knowledge-Skills Survey--Teachers Form. W: D.B. Pope-Davis, H.L.K. Coleman, W.M. Liu, R.L. Toporek (red.), Handbook of multicultural competencies: In counseling & psychology (s. 154-167). Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781452231693.n10
- Derakhshan, A., Nazari, M. (2023). “I am fed up with the criticisms”: Examining the role of emotional critical incidents in a novice teacher’s identity construction. The Asia-Pacific Education Researcher, 32(4), 449-458. https://doi.org/10.1007/s40299-022-00666-1
- Dubas, E. (2017). Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się. Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, 4(1), 63-87. https://doi.org/10.18778/2450-4491.04.05
- Dylak, S. (2010). Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli. Pobrano z: www.cen.uni.wroc.pl/teksty/konstrukcja.pdf (09.04.2010).
- Gołębniak, B. D. (2003). Nauczanie i uczenie się w klasie. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (t. 2, s. 158-206). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Grzybowski, P.P. (2023). Szkoła różnorodna kulturowo w Polsce. Doświadczenia bydgoskich nauczycieli w pierwszym okresie wojny w Ukrainie. Edukacja Międzykulturowa, (2), 177-189. http://doi.org/10.15804/em.2023.02.12
- Falkheimer, J., Heide, M. (2006). Multicultural crisis communication: Towards a social constructionist perspective. Journal of contingencies and crisis management, 14(4), 180-189. https://doi.org/10.1111/j.1468-5973.2006.00494.x
- FitzGerald, K., Seale, N. S., Kerins, C. A., & McElvaney, R. (2008). The critical incident technique: a useful tool for conducting qualitative research. Journal of dental education, 72(3), 299-304. https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.2008.72.3.tb04496.x
- Fullan, M. (2007). Change the terms for teacher learning. Journal of Staff Development, 28(3), 35-36. https://michaelfullan.ca/wp-content/uploads/2016/06/13396074650.pdf
- Freitag-Hild, B. (2018). Teaching culture—Intercultural competence, transcultural learning, global education. W: C. Surkamp, B. Viebrock (red.), Teaching English as a foreign language: An introduction (s. 159-175). J.B. Metzler. https://doi.org/10.1007/978-3-476-04480-8_9
- Kansanen, P., Meri, M. (1999). The didactic relation in the teaching-studying-learning process. Didaktik/Fachdidaktik as Science (-s) of the Teaching profession, 2(1), 107-116.
- Kargulowa, A. (2011). Próba zainteresowania pedagogiki ogólnej uczeniem się w sytuacji poradniczej. Przegląd Pedagogiczny, (1), s. 124-134. https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/579
- Kiliańska-Przybyło, G. (2019). Rozwijanie refleksyjności nauczycieli języków obcych na przykładzie techniki analizy zdarzeń krytycznych. Studium przypadku. neofilolog, (33), 65-76. https://doi.org/10.14746/n.2009.33.7
- Kitlińska-Król, M. (2013). Nauczyciele i edukacja międzykulturowa. Chowanna, (41(2), 275-288.
- Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych (s. 15-28). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
- Kurantowicz, E., Nizińska, A., Czubak-Koch, M., Helmich-Zgoda, A., Pietrus-Rajman, A., Wrona, S. (2013). Silver team czyli potęga doświadczenia. Innowacje w aktywizacji zawodowej osób w wieku 50+. Dobre Kadry, Centrum Badawczo-Szkoleniowe.
- Kwaśnica, R., (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (t. 2, s. 291-319). Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Krawczyk-Bocian, A. (2013). Doświadczanie zdarzeń krytycznych. Narracje biograficzne dorosłych dzieci alkoholików. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
- Lewowicki, T. (2011). Cztery spojrzenia na wielokulturowość i edukację międzykulturową. Pogranicze. Studia Społeczne, 17(1), 28-38. https://doi.org/10.15290/pss.2011.17.01.03
- Lewowicki, T., Szczurek-Boruta, A., Suchodolska, J. (2011). Pedagogika międzykulturowa wobec wykluczenia społecznego i edukacyjnego. Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Majbroda, K. (2023). Edukacja otwierająca–międzykulturowa i proekologiczna–edukacja do przyszłości?. Edukacja Międzykulturowa, 20(1), 31-46. https://doi.org/10.15804/em.2023.01.02
- Markowska-Manista, U., Dąbrowa, E. (2016). Uczeń jako „Inny” w polskiej przestrzeni edukacyjnej–krytyczne spojrzenie na szkołę w kontekście zróżnicowania kulturowego. Edukacja Międzykulturowa, 5, 34-51. http://doi.org/10.15804/em.2016.02
- Nazari, M., De Costa, P.I. (2022). Contributions of a professional development course to language teacher identity development: Critical incidents in focus. Journal of Teacher Education, 73(4), 366-380. https://doi.org/10.1177/00224871211059160
- Nikitorowicz, J. (2020). Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współistnienia kultur. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
- Popow, M. (2016). The meanings of learning as described by polish migrant bloggers. Australian Journal of Adult Learning, 56(3), 331-352. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1120636.pdf
- Popow, M. (2017). Uczenie się w przestrzeniach transnarodowych. Rekonstrukcja znaczeń nadawanych uczeniu się przez studentów zagranicznych w Polsce. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 20(1(77), 77-92. https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/303
- Pyżalski, J., Łuczyńska, A., Cieślikowska, D., Kata G., Plichta, P., Poleszak, W., Mróz, J.T., Wójcik, M. (2022, wrzesień). Razem w klasie. Dzieci z Ukrainy w polskich szkołach. Potencjały i wyzwania w budowaniu wielokulturowej szkoły w kontekście wojny w Ukrainie według nauczycieli i nauczycielek. Raport z badania. Fundacja Szkoła z Klasą. https://www.szkolazklasa.org.pl/materialy/razem-w-klasie-dzieci-z-ukrainy-w-polskich-szkolach/
- Smoter, K. (2023). Kształtowanie kompetencji międzykulturowych przyszłych nauczycieli przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej z wykorzystaniem uczenia się transformatywnego. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 18(3(70), 121-131. https://doi.org/10.35765/eetp.2023.1870.09
- Szempruch, J. (2021). Szkoła w społeczeństwie wielokulturowym. Edukacja Międzykulturowa, 15(2), 56-72. https://doi.org/10.15804/em.2021.02.03
- Szczurek-Boruta, A. (2013). Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości. Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Śliwerski, B. (2006). Nauczyciel jako zawód (Materiały z I Kongresu Zarządzania Oświatą, Łódź 27-29.09.2006). Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty. https://oskko.edu.pl/kongres1/materialy/BSliwerski-Kongres.pdf
- Tripp, D. (1996). Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
- Teusz, G. (2002). Logika konstruowania biografii w wywiadzie narracyjnym. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, (4(20), 89-99.
- Teusz, G. (2004). Młodzież studencka wobec krytycznych wydarzeń życiowych. W: M. Piorunek (red.), Młodzież w świecie współczesnym. Z badań orientacji biograficznych młodych okresu transformacji (s. 167-186). Wydawnictwo Rys.
- Urbaniak-Zając, D. (2018). Ilość–jakość: konsekwencje kłopotliwego kryterium rozróżniania badań empirycznych. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 2(2), 101-115. https://wnus.usz.edu.pl/jbp/pl/issue/778/article/12418/
References
Alheit, P. (2011). Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 14(3(55), 7-21. https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/322
Augustyniak, J.A. (2023). eTwinning–narzędzie do budowania społeczeństwa transkulturowego. Edukacja Międzykulturowa, 20(1), 156-167. http://doi.org/10.15804/em.2023.01.11
Brinkmann, U., Van Weerdenburg, O. (2014). Intercultural readiness: Four competences for working across cultures. Springer. https://doi.org/10.1057/9781137346988
Bruner, J.S. (1966). W poszukiwaniu teorii nauczania. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bruner, J.S. (2006). Kultura edukacji. Universitas.
Cherng, H.Y.S., Davis, L.A. (2019). Multicultural matters: An investigation of key assumptions of multicultural education reform in teacher education. Journal of Teacher Education, 70(3), 219-236. https://doi.org/10.1177/0022487117742884
Cudowska, A. (2022). Wspólnota w dyskursie pedagogiki i edukacji międzykulturowej. Edukacja Międzykulturowa, 18(3), 33-45. http://doi.org/10.15804/em.2022.03.02
D'Andrea, M., Daniels, J., Noonan, M.J. (2003). New Developments in the Assessment of Multicultural Competence: The Multicultural Awareness-Knowledge-Skills Survey--Teachers Form. W: D.B. Pope-Davis, H.L.K. Coleman, W.M. Liu, R.L. Toporek (red.), Handbook of multicultural competencies: In counseling & psychology (s. 154-167). Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781452231693.n10
Derakhshan, A., Nazari, M. (2023). “I am fed up with the criticisms”: Examining the role of emotional critical incidents in a novice teacher’s identity construction. The Asia-Pacific Education Researcher, 32(4), 449-458. https://doi.org/10.1007/s40299-022-00666-1
Dubas, E. (2017). Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się. Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, 4(1), 63-87. https://doi.org/10.18778/2450-4491.04.05
Dylak, S. (2010). Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli. Pobrano z: www.cen.uni.wroc.pl/teksty/konstrukcja.pdf (09.04.2010).
Gołębniak, B. D. (2003). Nauczanie i uczenie się w klasie. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (t. 2, s. 158-206). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzybowski, P.P. (2023). Szkoła różnorodna kulturowo w Polsce. Doświadczenia bydgoskich nauczycieli w pierwszym okresie wojny w Ukrainie. Edukacja Międzykulturowa, (2), 177-189. http://doi.org/10.15804/em.2023.02.12
Falkheimer, J., Heide, M. (2006). Multicultural crisis communication: Towards a social constructionist perspective. Journal of contingencies and crisis management, 14(4), 180-189. https://doi.org/10.1111/j.1468-5973.2006.00494.x
FitzGerald, K., Seale, N. S., Kerins, C. A., & McElvaney, R. (2008). The critical incident technique: a useful tool for conducting qualitative research. Journal of dental education, 72(3), 299-304. https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.2008.72.3.tb04496.x
Fullan, M. (2007). Change the terms for teacher learning. Journal of Staff Development, 28(3), 35-36. https://michaelfullan.ca/wp-content/uploads/2016/06/13396074650.pdf
Freitag-Hild, B. (2018). Teaching culture—Intercultural competence, transcultural learning, global education. W: C. Surkamp, B. Viebrock (red.), Teaching English as a foreign language: An introduction (s. 159-175). J.B. Metzler. https://doi.org/10.1007/978-3-476-04480-8_9
Kansanen, P., Meri, M. (1999). The didactic relation in the teaching-studying-learning process. Didaktik/Fachdidaktik as Science (-s) of the Teaching profession, 2(1), 107-116.
Kargulowa, A. (2011). Próba zainteresowania pedagogiki ogólnej uczeniem się w sytuacji poradniczej. Przegląd Pedagogiczny, (1), s. 124-134. https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/579
Kiliańska-Przybyło, G. (2019). Rozwijanie refleksyjności nauczycieli języków obcych na przykładzie techniki analizy zdarzeń krytycznych. Studium przypadku. neofilolog, (33), 65-76. https://doi.org/10.14746/n.2009.33.7
Kitlińska-Król, M. (2013). Nauczyciele i edukacja międzykulturowa. Chowanna, (41(2), 275-288.
Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Bronk (red.), Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych (s. 15-28). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Kurantowicz, E., Nizińska, A., Czubak-Koch, M., Helmich-Zgoda, A., Pietrus-Rajman, A., Wrona, S. (2013). Silver team czyli potęga doświadczenia. Innowacje w aktywizacji zawodowej osób w wieku 50+. Dobre Kadry, Centrum Badawczo-Szkoleniowe.
Kwaśnica, R., (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika (t. 2, s. 291-319). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krawczyk-Bocian, A. (2013). Doświadczanie zdarzeń krytycznych. Narracje biograficzne dorosłych dzieci alkoholików. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Lewowicki, T. (2011). Cztery spojrzenia na wielokulturowość i edukację międzykulturową. Pogranicze. Studia Społeczne, 17(1), 28-38. https://doi.org/10.15290/pss.2011.17.01.03
Lewowicki, T., Szczurek-Boruta, A., Suchodolska, J. (2011). Pedagogika międzykulturowa wobec wykluczenia społecznego i edukacyjnego. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Majbroda, K. (2023). Edukacja otwierająca–międzykulturowa i proekologiczna–edukacja do przyszłości?. Edukacja Międzykulturowa, 20(1), 31-46. https://doi.org/10.15804/em.2023.01.02
Markowska-Manista, U., Dąbrowa, E. (2016). Uczeń jako „Inny” w polskiej przestrzeni edukacyjnej–krytyczne spojrzenie na szkołę w kontekście zróżnicowania kulturowego. Edukacja Międzykulturowa, 5, 34-51. http://doi.org/10.15804/em.2016.02
Nazari, M., De Costa, P.I. (2022). Contributions of a professional development course to language teacher identity development: Critical incidents in focus. Journal of Teacher Education, 73(4), 366-380. https://doi.org/10.1177/00224871211059160
Nikitorowicz, J. (2020). Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współistnienia kultur. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Popow, M. (2016). The meanings of learning as described by polish migrant bloggers. Australian Journal of Adult Learning, 56(3), 331-352. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1120636.pdf
Popow, M. (2017). Uczenie się w przestrzeniach transnarodowych. Rekonstrukcja znaczeń nadawanych uczeniu się przez studentów zagranicznych w Polsce. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 20(1(77), 77-92. https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/303
Pyżalski, J., Łuczyńska, A., Cieślikowska, D., Kata G., Plichta, P., Poleszak, W., Mróz, J.T., Wójcik, M. (2022, wrzesień). Razem w klasie. Dzieci z Ukrainy w polskich szkołach. Potencjały i wyzwania w budowaniu wielokulturowej szkoły w kontekście wojny w Ukrainie według nauczycieli i nauczycielek. Raport z badania. Fundacja Szkoła z Klasą. https://www.szkolazklasa.org.pl/materialy/razem-w-klasie-dzieci-z-ukrainy-w-polskich-szkolach/
Smoter, K. (2023). Kształtowanie kompetencji międzykulturowych przyszłych nauczycieli przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej z wykorzystaniem uczenia się transformatywnego. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 18(3(70), 121-131. https://doi.org/10.35765/eetp.2023.1870.09
Szempruch, J. (2021). Szkoła w społeczeństwie wielokulturowym. Edukacja Międzykulturowa, 15(2), 56-72. https://doi.org/10.15804/em.2021.02.03
Szczurek-Boruta, A. (2013). Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Śliwerski, B. (2006). Nauczyciel jako zawód (Materiały z I Kongresu Zarządzania Oświatą, Łódź 27-29.09.2006). Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty. https://oskko.edu.pl/kongres1/materialy/BSliwerski-Kongres.pdf
Tripp, D. (1996). Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Teusz, G. (2002). Logika konstruowania biografii w wywiadzie narracyjnym. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, (4(20), 89-99.
Teusz, G. (2004). Młodzież studencka wobec krytycznych wydarzeń życiowych. W: M. Piorunek (red.), Młodzież w świecie współczesnym. Z badań orientacji biograficznych młodych okresu transformacji (s. 167-186). Wydawnictwo Rys.
Urbaniak-Zając, D. (2018). Ilość–jakość: konsekwencje kłopotliwego kryterium rozróżniania badań empirycznych. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 2(2), 101-115. https://wnus.usz.edu.pl/jbp/pl/issue/778/article/12418/