Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
The aim of the article is to reflect on care as a theoretical category in pedagogy, the ethical dimension of emotional work inscribed in care relations and the binder of social bonds. The authors review the idea of care in the theories of universalist ethics of principles, in ethology and animal psychology, in gender, post-humanist and non-anthropocentric contexts. The overview of selected concepts of care proves the high complexity of this concept and its diverse, ambivalent meanings. Care is related to reflection on the world, culture, and society - it accompanies reflection on weakness and fragility, inherent in the existence of not only what is human.
Keywords
Article Details
Copyright (c) 2023 Lucyna Kopciewicz, Klaudia Ferenc
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- Barad, K. (2003). Posthumanist performativity: Toward an understanding of how matter comes to matter. Signes, 28(3), 801-831, https://doi.org/10.1086/345321
- Benedykt XVI. (2006). Deus Caritas Est. Wydawnictwo TUM.
- Bougsiaa, H., Kopciewicz, L., Nowicki, T. (2016). Współczesna dronosfera. Socjalizacja i uczenie się w globalnej „kulturze czujników”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 19(4(76), 7-22.
- Chmielecki, P. (2013). Karol Marks jako tyran - czy na pewno?. Humanistyczne elementy w filozofii. Studia z Historii Filozofii, 4(2), 185-195. https://doi.org/10.12775/szhf.2013.026
- Chutorański, M. (2020). Nie (tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Uniwersytet Szczeciński.
- Dąbrowski, Z. (1987). Teoretyczne podstawy opieki i wychowania przez opiekę. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
- Deleuze, G., Guattari, F. (2015). Tysiąc plateau (J. Bednarek, tłum). BęcZmiana.
- de Waal, F. (2019). Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości (Ł. Lamża, tłum).Copernicus Center Press.
- Dzwonkowska, D. (2017). Inność zwierzęcia. O kłopotliwej relacji Homo sapiens z resztą królestwa Animalia. Ethos, 30(1(117), 193-206. https://doi.org/10.12887/30-2017-1-117-11
- Foucault, M. (2013). Hermeneutyka podmiotu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Foucault, M. (2020a). Historia seksualności. T. 2: Użytek z przyjemności. słowo/obraz terytoria.
- Foucault, M. (2020b). Historia seksualności. T. 3: Troska o siebie. słowo/obraz terytoria.
- Gilligan, C. (2015). Innym głosem. Teoria psychologiczna a rozwój kobiet (B. Szelewa, tłum.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Haraway, D. (2016). Staying with the Trouble: Making Kin in the Chtuhulucene. Duke University Press.
- Held, V. (2006). The ethics of care: Personal, political, and global. Oxford University Press.
- Hoffmann, K. (2014). Posthumanizm według Pramoda K. Nayara. Czas Kultury, (3), 153-161.
- Juruś, D. (2015). Czy etyka troski może prowadzić do zaniku troski? Roczniki Filozoficzne, 63(2), 187-206. https://doi.org/10.18290/rf.2015.63.2-12
- Kohlberg, L. (1981). Essays on Moral Development. Harper and Row.
- Kotarbiński, T. (1986). Myśli o ludziach i ludzkich sprawach. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Kropotkin, P. (2006). Pomoc wzajemna jako czynniki rozwoju (J. Hempel, tłum.). Oficyna Wydawnicza Bractwa Trojka.
- Łomnicki, A. (2012). Ekologia ewolucyjna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Mausch, K., Ryś, E. (red.). (2022). Troska. Między teorią a praktyką. Akademia im. Jakuba z Paradyża.
- Mayeroff, M. (1971). On Caring. Harper and Row.
- Miller, A. (2006). Opiekun spolegliwy w koncepcji Tadeusza Kotarbińskiego. Przegląd Filozoficzny, 15(1(57), 139-147.
- Noddings, N. (1984). Caring: The Feminine Approach to Ethics and Moral Education. University of California Press.
- Nowiński, C. (1972). Syntetyczna teoria ewolucji. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 17(4), 695-718.
- Phillips, J. (2009). Troska (A. Gruba, tłum.). Wydawnictwo Sic!
- Puig de la Bellacasa, M. (2017). Matters of Care: Speculative Ethics in More Than Human Worlds. University of Minnesota Press.
- Ratzinger, J. (2007). Chrześcijańskie braterstwo (E. Suskiewicz, tłum). Wydawnictwo Salwator.
- Rogowska-Stangret M. (2020). Opowiedzieć świat inaczej. O praktykowaniu utopii w antropocenie. W: M. Gurowska, M. Rosińska, A. Szydłowska (red.), ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką (s. 89-105). Fundacja Bęc Zmiana.
- Rogoziecki, R. (2003). Estetyka egzystencji. Estetyka i Krytyka, (1(4), 83-97.
- Rollin, B. (1980). Zwierzęta i ludzie, czyli granice moralności (Z. Zwoliński, tłum.). Etyka, 18, 177-195. https://doi.org/10.14394/etyka.612
- Rudnicki, C. (2022). Etyka przeciwko moralności. Foucaultowskie studia nad starożytnością i wczesnym średniowieczem. Wydawnictwo Benedyktynów.
- Szuster, A., Rutkowska, D. (2008). O różnych obliczach altruizmu. Scholar.
- Tronto, J. C. (1993). Moral Boundaries: A Political Argument for an Ethics of Care. Psychology Press.
- Turoń-Kowalska, A. (2018). „Byt absolutny człowieka” Karola Marksa w myśli Leszka Kołakowskiego. Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria, 4, 405-418. https://doi.org/10.24425/pfns.2018.125515
- Uliński, M. (2012). Etyka troski i jej pogranicza. Aureus.
- Żywczok, A. (2018). Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej. Forum Pedagogiczne, 8(1), 105-118. https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.08.
- Żywczok, A., Bobik, B. (2022). Pedagogika analityczna. Od porządkowania wiedzy naukowej do odkrywania jej nowych obszarów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
References
Barad, K. (2003). Posthumanist performativity: Toward an understanding of how matter comes to matter. Signes, 28(3), 801-831, https://doi.org/10.1086/345321
Benedykt XVI. (2006). Deus Caritas Est. Wydawnictwo TUM.
Bougsiaa, H., Kopciewicz, L., Nowicki, T. (2016). Współczesna dronosfera. Socjalizacja i uczenie się w globalnej „kulturze czujników”. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 19(4(76), 7-22.
Chmielecki, P. (2013). Karol Marks jako tyran - czy na pewno?. Humanistyczne elementy w filozofii. Studia z Historii Filozofii, 4(2), 185-195. https://doi.org/10.12775/szhf.2013.026
Chutorański, M. (2020). Nie (tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Uniwersytet Szczeciński.
Dąbrowski, Z. (1987). Teoretyczne podstawy opieki i wychowania przez opiekę. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Deleuze, G., Guattari, F. (2015). Tysiąc plateau (J. Bednarek, tłum). BęcZmiana.
de Waal, F. (2019). Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości (Ł. Lamża, tłum).Copernicus Center Press.
Dzwonkowska, D. (2017). Inność zwierzęcia. O kłopotliwej relacji Homo sapiens z resztą królestwa Animalia. Ethos, 30(1(117), 193-206. https://doi.org/10.12887/30-2017-1-117-11
Foucault, M. (2013). Hermeneutyka podmiotu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Foucault, M. (2020a). Historia seksualności. T. 2: Użytek z przyjemności. słowo/obraz terytoria.
Foucault, M. (2020b). Historia seksualności. T. 3: Troska o siebie. słowo/obraz terytoria.
Gilligan, C. (2015). Innym głosem. Teoria psychologiczna a rozwój kobiet (B. Szelewa, tłum.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Haraway, D. (2016). Staying with the Trouble: Making Kin in the Chtuhulucene. Duke University Press.
Held, V. (2006). The ethics of care: Personal, political, and global. Oxford University Press.
Hoffmann, K. (2014). Posthumanizm według Pramoda K. Nayara. Czas Kultury, (3), 153-161.
Juruś, D. (2015). Czy etyka troski może prowadzić do zaniku troski? Roczniki Filozoficzne, 63(2), 187-206. https://doi.org/10.18290/rf.2015.63.2-12
Kohlberg, L. (1981). Essays on Moral Development. Harper and Row.
Kotarbiński, T. (1986). Myśli o ludziach i ludzkich sprawach. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kropotkin, P. (2006). Pomoc wzajemna jako czynniki rozwoju (J. Hempel, tłum.). Oficyna Wydawnicza Bractwa Trojka.
Łomnicki, A. (2012). Ekologia ewolucyjna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mausch, K., Ryś, E. (red.). (2022). Troska. Między teorią a praktyką. Akademia im. Jakuba z Paradyża.
Mayeroff, M. (1971). On Caring. Harper and Row.
Miller, A. (2006). Opiekun spolegliwy w koncepcji Tadeusza Kotarbińskiego. Przegląd Filozoficzny, 15(1(57), 139-147.
Noddings, N. (1984). Caring: The Feminine Approach to Ethics and Moral Education. University of California Press.
Nowiński, C. (1972). Syntetyczna teoria ewolucji. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 17(4), 695-718.
Phillips, J. (2009). Troska (A. Gruba, tłum.). Wydawnictwo Sic!
Puig de la Bellacasa, M. (2017). Matters of Care: Speculative Ethics in More Than Human Worlds. University of Minnesota Press.
Ratzinger, J. (2007). Chrześcijańskie braterstwo (E. Suskiewicz, tłum). Wydawnictwo Salwator.
Rogowska-Stangret M. (2020). Opowiedzieć świat inaczej. O praktykowaniu utopii w antropocenie. W: M. Gurowska, M. Rosińska, A. Szydłowska (red.), ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką (s. 89-105). Fundacja Bęc Zmiana.
Rogoziecki, R. (2003). Estetyka egzystencji. Estetyka i Krytyka, (1(4), 83-97.
Rollin, B. (1980). Zwierzęta i ludzie, czyli granice moralności (Z. Zwoliński, tłum.). Etyka, 18, 177-195. https://doi.org/10.14394/etyka.612
Rudnicki, C. (2022). Etyka przeciwko moralności. Foucaultowskie studia nad starożytnością i wczesnym średniowieczem. Wydawnictwo Benedyktynów.
Szuster, A., Rutkowska, D. (2008). O różnych obliczach altruizmu. Scholar.
Tronto, J. C. (1993). Moral Boundaries: A Political Argument for an Ethics of Care. Psychology Press.
Turoń-Kowalska, A. (2018). „Byt absolutny człowieka” Karola Marksa w myśli Leszka Kołakowskiego. Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria, 4, 405-418. https://doi.org/10.24425/pfns.2018.125515
Uliński, M. (2012). Etyka troski i jej pogranicza. Aureus.
Żywczok, A. (2018). Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej. Forum Pedagogiczne, 8(1), 105-118. https://doi.org/10.21697/fp.2018.1.08.
Żywczok, A., Bobik, B. (2022). Pedagogika analityczna. Od porządkowania wiedzy naukowej do odkrywania jej nowych obszarów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.