Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł opisuje w jaki sposób dzieci postrzegają różnicę pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem. Klasyczne definicje różnicy gatunkowej znane z filozofii czy też teologii znacząco odbiegają od znaczeń jakie dzieci przypisują różnicom pomiędzy światem ludzkim a zwierzęcym. Równocześnie w wielu teoriach wychowania dziecko i dzieciństwo sytuowane jest jako przynależące do świata natury. Dlatego pytanie o dziecięce sposoby ujmowania różnicy gatunkowej wydaje się być szczególnie ważne z perspektywy wychowania i antropologii kulturowej. W tekście na podstawie wywiadów z dziećmi zostają ukazane znaczenia i konsekwencje lokowania znaczeń różnicy gatunkowej w sposobach zdobywania i konsumpcji pokarmu. Interpretując zebrany materiał empiryczny za pomocą krytycznej analizy dyskursu możemy zobaczyć polisemiczność tak rozumianej różnicy gatunkowej, której funkcje wytwarzają zarówno podziały kulturowe, religijne i gatunkowe.


Słowa kluczowe

różnica gatunkowa animal studies wczesne wychowanie jedzenie

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Nowicki, T. (2022). Różnica między człowiekiem a zwierzęciem w percepcji dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 24(1(91), 91-111. https://doi.org/10.34862/TCE/2022/07/18/9502-F723

Referencje

  1. Arens, W. (2010). Mit ludożercy: Antropologia i antropofagia. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
  2. Barker, Ch. (2005). Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  3. Baratay, E. (2014). Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii. Wydawnictwo w Podwórku.
  4. Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zysk i S-ka.
  5. Cackowska, M. (2009). Książka obrazkowa dla dzieci. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkow-ska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna (s. 312-330). Wydawnictwa Adademickie i Profesjonalne.
  6. Campbell. N. A., Reece J. B., Urry, L. A. (2013). Biologia. Rebis.
  7. Cole, M., Stewart, K. (2014). Our Children and Other Animals. The Cultural Construction of Hu-man-Animal Relations in Childhood. Farnham-Burlington.
  8. Daniel, C. (2006). Voracious children: who eats whom in children’s literature.Routledge.
  9. Derrida, J. (2002). The Animal That Therefore I Am (More to Follow). Critical Inquiry, 28(2), 369-418.
  10. Garbula, J. M., Kowalik-Olubińska, M. (2012). Konstruowanie obrazu dzieciństwa w perspektywie psychologicznej i socjokulturowej. Przegląd Pedagogiczny, (1), 25-34.
  11. Herrmann, P., Waxman, S. R., Medin, D. L. (2010). Anthropocentrism is not the first step in chil-dren’s reasoning about the natural world. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(22), 9979-9984. https://doi.org/10.1073/pnas.1004440107
  12. Hunt, P. (2008). Literatura dla dzieci a dzieciństwo. W: M.J. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań na dzieciństwem. Wydawnictwo WAM.
  13. Jabłońska, B. (2013). Krytyczna analiza dyskursu w świetle założeń socjologii fenomenologicznej (dylematy teoretyczno- metodologiczne). Przegląd Socjologii Jakościowej, 9(1), 48-61. https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.1.04
  14. Jordanowa, L. (1989). Children in History. Concepts of Nature and Society. In: G. Scarre (Ed.), Chil-dren, parents and Politics (s. 3-24). Cambiridge Uniwersity Press.
  15. Kartezjusz. (2002). Rozprawa o metodzie. Zielona Sowa.
  16. Kehily, M. J. (2008). Zrozumieć dzieciństwo. Wprowadzenie w kluczowe tematy i zagadnienia. W: M. Kościelniak (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem (s. 15-42). Wydawnictwo WAM.
  17. Kipling, R. (2010). Księga Dżungli. Media Rodzina.
  18. Kummerling-Meibauer, B., Meibauer, J. (2017). Pierwsze ilustracje, pierwsze koncepty: książki wczesnokonceptowe. W: M. Cackowska, H. Dymel-Trzebiatowska, J. Szyłak (red.), Książka obrazkowa. Wprowadzenie (s. 57-78). Instytut Kultury Popularnej.
  19. Konecki, K. T. (2005). Ludzie i ich zwierzęta. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  20. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. https://www.echr.coe.int/documents/convention_pol.pdf
  21. Mamzer, H. (2015). Posthumanizm we współczesnych modelach rodzin: zwierzęta jako członkowie rodziny? W: S. Grotowska, I. Taranowicz (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy (s. 151-176). Oficyna Wydawnicza Arboretum.
  22. Męczkowska-Christiansen, A. (2010). Dyskursy dzieciństwa a polityka. Pomiędzy wykluczeniem a obywatelskim uczestnictwem. Problemy Wczesnej Edukacji, 12(2), 25-38.
  23. Nowicki, T. (2013). Żywy trup. Jak kultura popularna reprodukuje lęk przed wykluczeniem. Kultura Popularna, 2(36), s. 112-127. http://doi.org/10.5604/16448340.1081211
  24. Pilch, T., Baumman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych: strategie ilościowe i jakościowe. Wydawnictwo Żak.
  25. Rehman, A. A., Alharthi, K. (2016). An Introduction to Research Paradigms. International Journal of Educational Investigations, 3(8), 51-59. http://www.ijeionline.com/attachments/article/57/IJEI.Vol.3.No.8.05.pdf
  26. Szkudlarek, T. (2012a). Tożsamość. W: Dyskursywna konstrukcja podmiotu (s. 303-356). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  27. Szkudlarek, T. (2012b). Wstęp. W: Dyskursywna konstrukcja podmiotu (s. 7-25). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  28. Szczygielska, M. (2017). Jedząc kebaba... Zwierzęta i zwierzęcość a islamofobia. Praktyka Teoretyczna, 26(4), 238-248. https://doi.org/10.14746/prt.2017.4.9
  29. Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka – studium pajdocentryzmu. Wydawnictwo GWP.
  30. Tarłowski, A., Rybska, E. (2021). Young Children’s Inductive Inferences Within Animals Are Affect-ed by Whether Animals Are Presented Anthropomorphically in Films. Frontiers in Psychology, 12, article 634809. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.63480
  31. Tillmann, K.-J. (1996). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
  32. Waxman, S. R., Herrmann, P., Woodring, J., Medin, D. L. (2014). Humans (really) are animals: picture-book reading influences 5-year-old urban children’s construal of the relation between humans and non-human animals. Frontiers in psychology, 5, article 172. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00172
  33. Weil, K. (2014). Zwrot ku zwierzętom. Sprawozdanie. W: A. Barcz, M. Dąbrowska (red.), Zwierzęta, gender i kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna (s. 15-35). Enaukowiec.
  34. White, E. B. (1999). Stuart Malutki. Prószyński i S-ka.