Main Article Content

Abstract

Dominującą metanarracją w obrażonej na wielkie metanarracje kulturze ?ponowoczesnej? po-zostaje opowieść o zmęczeniu poszukiwaniem prawdy uniwersalnej, o pogodzeniu się z niewspółmiernością perspektyw i wielością światopoglądów oraz o uznaniu interpretacji jako naszego właściwego sposobu doświadczania rzeczywistości. Któż dziś zechciałby spierać się o wartości ? tymbardziej w erze panowania tolerancji i politycznej poprawności, gdy gościnność i ?pedagogikę azylu? ogłoszono warunkiem wstępnym i niezbędnym integracji społecznej w nader beztrosko zakładanym modelu ?pluralizmu kulturowego?? (zob.: Włodarczyk 2009). Zgoda, właśnie fakty nie istnieją,tylko interpretacje (gerade Thatsachen giebt es nicht, nur Interpretationen) ? jak pierwszy powie-dział F. Nietzsche (1995, s. 211; 1988, s. 315). Interpretacja jest naszym sposobem bycia ? przypisywaniem sensu temu, co jest. Ale czy oznacza to, że wszystkie interpretacje, tj. wszystkie opisyświata i wszystkie prawdy, wszystkie wyznawane wartości, są sobie równe? Czy nie ma żadnychkryteriów ich oceny? Esej stara się udzielić odpowiedzi na te pytania. Jest też próbą rozliczenia sięz nurtem hermeneutycznym w pedagogice, w którym tendencje sceptyczno-relatywistyczne wychodzą na plan pierwszy i kulminują w postawie zabarwionej nihilizmem.

Keywords

pedagogika hermeneutyka nihilizm postmodernizm historyzm relatywizm G. Vattimo R. Kwaśnica A. Folkierska F. Nietzsche general pedagogy, hermeneutics nihilism postmodernism historicism cultural pluralism skepticism and relativism F. Nietzsche G. Vattimo R. Kwaśnica A. Folkierska

Article Details

How to Cite
Kruszelnicki, W. (2018). Nihilist Tendencies in General Pedagogy. INSTED: Interdisciplinary Studies in Education & Society, 21(1(81), 137–150. Retrieved from https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/342

References

  1. FEYERABEND P.K., 1996, Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski, Siedmioróg, Wrocław.
  2. FOLKIERSKA A., 1988, (Recenzja): Teoretyczne podstawy pedagogiki. Praca zbiorowa pod redakcją S. Palki, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1987, Kwartalnik Pedagogiczny, nr 3–4.
  3. FOLKIERSKA A., 1992, Pytanie o pedagogikę, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  4. FOLKIERSKA A., 2006, Warunki możliwości krytycznego myślenia uczniów, Ethos nr 3 (75).
  5. FREIRE P., 1998, Pedagogy of Freedom: Ethics, Democracy and Civic Courage, Rowman & LittlefieldPublishers, Inc., Lanham–Oxford
  6. .GIROUX H., 2005, Schooling and the Struggle for Public Life, Paradigm Publishers, Boulder–London.
  7. GROSS F., 1992, Tolerancja i pluralizm, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
  8. HABERMAS J., 1971, Knowledge and Human Interests, transl. J.J, Shapiro, Beacon Press, Boston.
  9. KOHLBERG L., MAYER R., 2000, Rozwój jako cel wychowania, przeł. P. Kwieciński i A. Nalaskowski,[w:] Z. Kwieciński (red.), Alternatywy myślenia o edukacji, IBE, Warszawa.KRUSZELNICKI M., 2008, Drogi francuskiej heterologii, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
  10. KRUSZELNICKI W., 2009, Historia myśli pedagogicznej jako historia idei, Kwartalnik Pedagogiczny, nr 1.KWAŚNICA R., 1987, Dwie racjonalności. Od pedagogiki ogólnej do filozofii sensu, Instytut Kształcenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego, Wrocław.
  11. KWAŚNICA R., 1995, Teraźniejszość jako czas metafizyki, [w:] A. Kargulowa (red.), Poradnictwo w okresie transformacji kulturowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
  12. MELOSIK Z., 1995, Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji, Edytor, Toruń–Poznań.NIETZSCHE F., 1988, Sämtliche Werke: Kritische Studienausgabe (Nachgellassene Fragmente, Band XII),Hrsg. von G. Colli und M. Montinari, Deutscher Taschenbuch Verlag, München – Walter de Gruyter,Berlin–New York.
  13. NIETZSCHE F., 1995, Pisma pozostałe 1876–1889, przeł. B. Baran, Inter Esse, Kraków.
  14. NIETZSCHE F., 2000, Zmierzch bożyszcz, przeł. G. Sowiński, Wydawnictwo „A”, Kraków.
  15. NIETZSCHE F., 2003a, Niewczesne rozważania (Pożyteczność i szkodliwość historii dla życia), przeł.L. Staff, Zielona Sowa, Kraków.
  16. NIETZSCHE F., 2003b, Wola mocy, przeł. S. Frycz, K. Drzewiecki, Zielona Sowa, Kraków.
  17. NIETZSCHE F., 2005, Poza dobrem i złem, przeł. P. Pieniążek, Zielona Sowa, Kraków.
  18. PAULSTON R., 1993, Mapping Discourse in Comparative Education, Compare: A Journal of Comparativeand International Education, Vol. 2, No. 23.
  19. PAULSTON R., 2009, Mapping Comparative Education after Postmodernity, [in:] R. Cowen, A.M. Caza-mias (eds.), International Handbook of Comparative Education, Springer, London–New York.
  20. PIENIĄŻEK P., 2006, Suwerenność i nowoczesność. Z dziejów poststrukturalistycznej recepcji myśliNietzschego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  21. SOŚNICKI K., 1964, Istota i cele wychowania, Nasza Księgarnia, Warszawa.
  22. ŚLIWERSKI B., 1998, Badania meta-porównawcze współczesnych teorii wychowania, [w:] idem, Współ-czesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków.
  23. VATTIMO G., 2004, Nihilism and Emancipation, transl. W. McCuaig, Columbia University Press, New York.VATTIMO G, 2006, Koniec nowoczesności, przeł. A. Zawadzki, Universitas, Kraków.
  24. VATTIMO G., 2011a, Poza interpretacją. Znaczenie hermeneutyki dla filozofii, przeł. K. Kasia, Universitas, Kraków.
  25. VATTIMO G., 2011b, A Farewell to Truth, transl. W. McCuaig, Columbia University Press, New York.
  26. VATTIMO G., 2013, Wiek interpretacji, przeł. T. Olszewski, Przestrzenie Teorii, nr 20.
  27. WITKOWSKI L., 2007, Pedagogika i filozofia. Uwagi w trosce o jakość kształcenia... nauczycieli, [w:] idem,Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia i szkice, IBE, Warszawa.
  28. WŁODARCZYK R., 2009, Lévinas. W stronę pedagogiki azylu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego,Warszawa.