Main Article Content
Abstract
A stereotype threat can relate to all students belonging to stigmatized groups referred to as less gifted. The fear of confirming a negative stereotype is an important factor adversely impacting the branded persons? capacity to carry out tasks. This phenomenon is a particular risk to children and youths as they are more prone to be affected by it and who, by submitting to the stereotype of being less gifted, achieve poorer educational results. The article presents the stereotype threat in the context of Bernard Weiner?s attribution theory. It aims at providing a better understanding of the possible mechanisms in the process of an individual?s self-assessment. It also touches upon the potential factors mitigating the stereotype threat connected to a change in perceiving intelligence and skills as inborn traits as well as environmental factors that could be an additional source of support. The conclusions may be helpful when working with students threatened by stereotypes and thus contribute to their chance of achieving an academic success.
Keywords
Article Details
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- ARONSON J., 2004, The threat of stereotype, Educational Leadership, 62(3).
- ARONSON J., LUSTINA M., GOOD C., KEOUGH K., STEELE C., BROWN J., 1999, When white men can’t do math: necessary and sufficient factors in stereotype threat, Journal of Experimental Social Psychology, 35(1).
- BEDYŃSKA S., 2013, Długofalowe skutki zagrożenia stereotypem. Moderacyjna rola identyfikacji z własną grupą i z dziedziną, Studia Psychologiczne, 51(3).
- BEDYŃSKA S., DRESZER J., 2006, Wyśmiej stereotyp! Czynniki redukujące zagrożenie stereotypem, Psychologia Społeczna, 2(2).
- BORUCKA A., OSTASZEWSKI K., 2012, Czynniki i procesy resilience wśród dzieci krzywdzonych, Dziecko Krzywdzone, 3.
- BRYCZ H., 2004, Trafność spostrzegania własnych i cudzych zachowań, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
- CRISP R., TURNER R., 2011, Cognitive Adaptation to the Experience of Social and Cultural Diversity. Psychological Bulletin, 137(2).
- DOROSZEWSKI W., 1996, Słownik języka polskiego PWN, Pozyskano z: http://doroszewski.pwn.pl
- DRĄŻKOWSKI D., 2014, Interwencje redukujące zagrożenie stereotypem, Edukacja, 3(128).
- FESTINGER L., 2007, Dysonans poznawczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
- FORSTERLING F., 2005, Atrybucje. Podstawowe teorie, badania i zastosowanie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
- GARDNER H., 2002, Inteligencje wielorakie, Media Rodzina, Poznań.
- GOLEMAN D., 1997, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań.
- HAWROT A., PISAREK J., 2012, Inteligencja a wyniki nauczania (Raport tematyczny z badania: Szkolne, psychologiczne i społeczne uwarunkowania wyników nauczania na I etapie edukacyjnym), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
- JUNIK W., 2011, Zjawisko rezyliencji – wybrane problemy metodologiczne, [w:] W. Junik (red.), Resilience. Teoria – badania – praktyka, Wydawnictwo Parpamedia, Warszawa.
- KAHNEMANN D., 2012, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań.
- MARUSZEWSKI T., DOLIŃSKI D., ŁUKASZEWSKI W., MARSZAŁ-WIŚNIEWSKA M., 2008, Emocje i motywacja, [w:] J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
- NĘCKA E., 2009, Inteligencja jest procesem, [w:] J. Kozielecki (red.), Nowe idee w psychologii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
- NISBETT R.E., 2010, Inteligencja, sposoby oddziaływania na IQ, Wydawnictwo Smak słowa, Sopot.
- OBUCHOWSKI K., 1995, Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka, Poznań.
- OSTASZEWSKI K., 2014, Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Wydawnictwo Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Warszawa.
- PISULA W., ONISZCZENKO W., 2008, Genetyka zachowania i psychologia ewolucyjna, [w:] J. Strelau, D. Doliński, Psychologia, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
- SEUL S., 2009, Kontekst społeczny w późnym dzieciństwie a rola ucznia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
- STEELE C.M., 1997, A threat in the air: how stereotypes shape intellectual identity and performance, American Psychologist, 52(6).
- STEELE C.M., ARONSON J., 1995, Stereotype Threat and Intellectual Test Performance of African Americans, Journal of Personality and Social Psychology, 69.
- SWANN W., ELY R., 2013, Konflikt woli: autoweryfikacja lub behawioralna konfirmacja, [w:] S. Trusz (red.), Efekty oczekiwań interpersonalnych, Scholar, Warszawa.
- TAJFEL H., BILLIG M., BUNDY R., FLAMENT C., 1971, Social categorization and intergroup behaviour, European Journal of Social Psychology, 1(2).
- TRUSZ S., 2013, Efekty oczekiwań interpersonalnych: ujęcie interdyscyplinarne, [w:] S. Trusz (red.), Efekty oczekiwań interpersonalnych, Scholar, Warszawa.
- WEIGL B., 1999, Stereotypy i uprzedzenia etniczne u dzieci i młodzieży – studium empiryczne, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
- WOJCISZKE B., DOLIŃSKI D., 2008, Psychologia społeczna. Poznanie społeczne, [w:] J. Strelau, D. Doliński, Psychologia, t. 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
- ZIMBARDO P., BOYD J., 2009, Paradoks czasu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
References
ARONSON J., 2004, The threat of stereotype, Educational Leadership, 62(3).
ARONSON J., LUSTINA M., GOOD C., KEOUGH K., STEELE C., BROWN J., 1999, When white men can’t do math: necessary and sufficient factors in stereotype threat, Journal of Experimental Social Psychology, 35(1).
BEDYŃSKA S., 2013, Długofalowe skutki zagrożenia stereotypem. Moderacyjna rola identyfikacji z własną grupą i z dziedziną, Studia Psychologiczne, 51(3).
BEDYŃSKA S., DRESZER J., 2006, Wyśmiej stereotyp! Czynniki redukujące zagrożenie stereotypem, Psychologia Społeczna, 2(2).
BORUCKA A., OSTASZEWSKI K., 2012, Czynniki i procesy resilience wśród dzieci krzywdzonych, Dziecko Krzywdzone, 3.
BRYCZ H., 2004, Trafność spostrzegania własnych i cudzych zachowań, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
CRISP R., TURNER R., 2011, Cognitive Adaptation to the Experience of Social and Cultural Diversity. Psychological Bulletin, 137(2).
DOROSZEWSKI W., 1996, Słownik języka polskiego PWN, Pozyskano z: http://doroszewski.pwn.pl
DRĄŻKOWSKI D., 2014, Interwencje redukujące zagrożenie stereotypem, Edukacja, 3(128).
FESTINGER L., 2007, Dysonans poznawczy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
FORSTERLING F., 2005, Atrybucje. Podstawowe teorie, badania i zastosowanie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
GARDNER H., 2002, Inteligencje wielorakie, Media Rodzina, Poznań.
GOLEMAN D., 1997, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań.
HAWROT A., PISAREK J., 2012, Inteligencja a wyniki nauczania (Raport tematyczny z badania: Szkolne, psychologiczne i społeczne uwarunkowania wyników nauczania na I etapie edukacyjnym), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
JUNIK W., 2011, Zjawisko rezyliencji – wybrane problemy metodologiczne, [w:] W. Junik (red.), Resilience. Teoria – badania – praktyka, Wydawnictwo Parpamedia, Warszawa.
KAHNEMANN D., 2012, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań.
MARUSZEWSKI T., DOLIŃSKI D., ŁUKASZEWSKI W., MARSZAŁ-WIŚNIEWSKA M., 2008, Emocje i motywacja, [w:] J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
NĘCKA E., 2009, Inteligencja jest procesem, [w:] J. Kozielecki (red.), Nowe idee w psychologii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
NISBETT R.E., 2010, Inteligencja, sposoby oddziaływania na IQ, Wydawnictwo Smak słowa, Sopot.
OBUCHOWSKI K., 1995, Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka, Poznań.
OSTASZEWSKI K., 2014, Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Wydawnictwo Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Warszawa.
PISULA W., ONISZCZENKO W., 2008, Genetyka zachowania i psychologia ewolucyjna, [w:] J. Strelau, D. Doliński, Psychologia, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
SEUL S., 2009, Kontekst społeczny w późnym dzieciństwie a rola ucznia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
STEELE C.M., 1997, A threat in the air: how stereotypes shape intellectual identity and performance, American Psychologist, 52(6).
STEELE C.M., ARONSON J., 1995, Stereotype Threat and Intellectual Test Performance of African Americans, Journal of Personality and Social Psychology, 69.
SWANN W., ELY R., 2013, Konflikt woli: autoweryfikacja lub behawioralna konfirmacja, [w:] S. Trusz (red.), Efekty oczekiwań interpersonalnych, Scholar, Warszawa.
TAJFEL H., BILLIG M., BUNDY R., FLAMENT C., 1971, Social categorization and intergroup behaviour, European Journal of Social Psychology, 1(2).
TRUSZ S., 2013, Efekty oczekiwań interpersonalnych: ujęcie interdyscyplinarne, [w:] S. Trusz (red.), Efekty oczekiwań interpersonalnych, Scholar, Warszawa.
WEIGL B., 1999, Stereotypy i uprzedzenia etniczne u dzieci i młodzieży – studium empiryczne, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
WOJCISZKE B., DOLIŃSKI D., 2008, Psychologia społeczna. Poznanie społeczne, [w:] J. Strelau, D. Doliński, Psychologia, t. 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
ZIMBARDO P., BOYD J., 2009, Paradoks czasu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.