Main Article Content

Abstract

The purpose of the research presented in this article was to diagnose the intensification of the burnout syndrome and its particular dimensions and humour styles presented by the teachers of juvenile rehabilitation centres, as well as establishing mutual relations between those variables. Our own research, carried out in the group of 109 counsellors and teachers employed in troubled teens group homes and juvenile centres revealed a low job burnout level and a high intensification of adaptive humour styles of the examined pedagogues. The conducted research, filling in the gap in scientific studies, confirmed also the existence of essential links between humour and a burnout in the professional functioning of pedagogues, confirming the conclusion that the positive adaptive humour can be an important element of the prevention against the risk of burning out.

Keywords

wypalenie zawodowe czynniki stresogenne style humoru wyczerpanie emocjonalne depersonalizacja przystosowanie professional burnout humour styles stress-inducing factors emotional distress depersonalisation adaptation

Article Details

How to Cite
Karłyk-Ćwik, A. (2017). Humour Styles and Professional Burnout of Pedagogues Working in Juvenile Rehabilitation Centres. INSTED: Interdisciplinary Studies in Education & Society, 20(3(79), 97–116. Retrieved from https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/258

References

  1. BANDURA A., 1977, Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change, Psychological Review, 84.
  2. BANDURA A., 1982, Self-efficacy mechanism in human agency, American Psychologist, 37.
  3. BĄK K., 2010, Style humoru a subiektywnie odczuwany stres i wypalenie zawodowe funkcjonariuszy policji, niepublikowana praca magisterska pod kier. nauk. A. Radomskiej, Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii, Warszawa.
  4. CIOSEK M., 1990–1991, Stres w pracy zawodowej funkcjonariuszy więziennych, Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny, 18.
  5. CIOSEK M., 2001, Psychologia sądowa i penitencjarna, PWN, Warszawa.
  6. DIXON N.F., 1980, Humour: A cognitive alternative to stress?, [in:] I.C. Sarason, Ch.D. Spielberger (ed.), Stress and Anxiety, Hemisphere, Washington, D.C.
  7. DUDEK M., 2010, Stres i wypalenie zawodowe nauczycieli placówek resocjalizacyjnych, [w:] Z. Bartkowicz, A. Węgliński, A. Lewicka (red.), Powinności i kompetencje w wychowaniu osób niedostosowanych społecznie, UMCS, Lublin.
  8. DUDZIKOWA M., 1996, Osobliwości śmiechu uczniowskiego, OW „Impuls”, PTP, Kraków.
  9. FENGLER J., 2001, Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej, GWP, Gdańsk.
  10. FREUD Z., 1993, Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, Sen-Wydawnictwo KR, Warszawa.
  11. GOFFMAN E., 2011, Instytucje totalne, GWP, Gdańsk.
  12. GRZYBOWSKI P.P., 2015, Śmiech w edukacji. Od szkolnej wspólnoty śmiechu po edukację międzykulturową, OW „Impuls”, Kraków.
  13. HOBFOLL S.E., 2006, Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, GWP, Gdańsk.
  14. HORNOWSKA E., CHARYTONIK J., 2011, Polska adaptacja Kwestionariusza Stylów Humoru (HSQ) R. Martina, P. Puhlik-Doris, G. Larsena, J. Gray i K. Weir, Studia Psychologiczne, 49 (4).
  15. KARŁYK-ĆWIK A., 2009, Kompetencje zawodowe pedagogów w pracy z nieletnimi agresorami, WE „Akapit”, Toruń.
  16. KARŁYK-ĆWIK A., 2012, Wypalenie zawodowe pedagogów resocjalizacyjnych a samoocena ich kompetencji zawodowych, [w:] M. Sekułowicz, M. Oleniacz (red.), Niesamodzielność. Studia z pedagogiki specjalnej, Wyd. DSW, Wrocław.
  17. KARŁYK-ĆWIK A., 2016, Humor styles in socially maladjusted girls and boys: a resilience perspective, CBU International Conference Proceedings, 4.
  18. KLINOWSKA A., 2004, Konstrukcja kwestionariusza do pomiaru poczucia humoru (Poczucie Humoru – Kwestionariusz Typów – PH-KT), niepublikowana praca magisterska pod kier. A. Radomskiej, Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii, Warszawa.
  19. KUBIE L.S., 1971, The destructive potential of humor in psychotherapy, American Journal of Psychiatry, 127.
  20. KUIPER N.A., MARTIN R.A., DANCE K.A., 1992, Sense of humor and enhanced quality of life, Personal and Individual Differences, 13.
  21. KWIATKOWSKI P., 1993, Stres zawodowy pedagoga resocjalizacyjnego; niektóre aspekty profilaktyki na etapie przygotowania do pracy, Szkoła Specjalna, 4.
  22. LEFCOURT H.M., 2001, Humor: The Psychology of Living Buoyantly, Kluver Academic/Plenum Publishers, New York, NY.
  23. LEFCOURT H.M., DAVIDSON K., SHEPHERD R., PHILLIPS M., PRKACHIN K., MILLS D., 1995, Perspective-Taking Humor: Accounting for Stress Moderation, Journal of Social and Clinical Psychology, 14 (4).
  24. LEFCOURT H.M., MARTIN R.A., 1986, Humor and Life Stress: Antidote to adversity, Springer Verlag, New York, NY.
  25. MACHEL H., 2006, Perspektywy resocjalizacji penitencjarnej w świetle niektórych badań naukowych i obecnej sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju, [w:] F. Kozaczuk (red.), Optymalizacja oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce i w niektórych krajach europejskich, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
  26. MACHEL H., 2008, Rola i zadania kadry resocjalizacyjnej, [w:] B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja, t. 2, PWN, Pedagogium, Warszawa.
  27. MACHEL H., LENCZEWSKA H., 2003, Resocjalizacja młodzieży w warunkach izolacji społecznej – idea, możliwości i perspektywy, [w:] T. Sołtysiak, J. Sudar-Malukiewicz (red.), Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyka i resocjalizacja młodzieży, Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.
  28. MARTIN R.A., 2003, Sense of humor, [in:] S.J. Lopez, C.R. Snyder (eds.), Positive psychological assessment: A handbook of models and measures, APA, Washington, DC.
  29. MARTIN R.A., 2007, The psychology of humor: an integrative approach, Elsevier Academic Press, London, Ontario, Canada.
  30. MARTIN R.A., KUIPER N.A., OLINGER L.J., DANCE K.A., 1993, Humor, Coping with Stress, Self-Concept, and Psychological Well-Being, Humor – International Journal of Humor Research, 6 (1).
  31. MARTIN R.A., PUHLIK-DORIS P., LARSEN G., GRAY J., WEIR K., 2003, Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of the Humor Styles Questionnaire, Journal of Research in Personality, 37(1).
  32. MASLACH CH., 1982, Burnout: The cost of caring, Englewood Cliffs, Prentice-Hall, NJ.
  33. MASLACH CH., 1996, Wypalenie się: utrata troski o człowieka, [w:] P.G. Zimbardo, F.L. Ruch (red.), Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  34. MASLACH CH., 1998, A multidimensional theory of burnout, [in:] C.L. Cooper (ed.), Theories of organizational stress, Oxford University Press, New York: NY.
  35. MASLACH CH., 2007, Wypalenie – w perspektywie wielowymiarowej, [w:] H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  36. MASLACH CH., LEITER M.P., 2011, Prawda o wypaleniu zawodowym. Co robić ze stresem w organizacji, PWN, Warszawa.
  37. MISHINSKY M., 1977, Humor as a “courage mechanism”, Israel Annals of Psychiatry and Related Disciplines, 15.
  38. NAWÓJ J., 2006, Wypalenie zawodowe funkcjonariuszy więziennych a perspektywa realizacji celów wychowawczych wykonywania kary pozbawienia wolności, [w:] H. Machel (red.), Wykonywanie kary pozbawienia wolności w Polsce – w poszukiwaniu skuteczności, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  39. OGIŃSKA-BULIK N., 2006, Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – konsekwencje – zapobieganie, Wyd. Difin, Warszawa.
  40. OKŁA W., STEUDEN S., 1998, Psychologiczne aspekty zespołu wypalenia, Roczniki Psychologiczne, 1.
  41. OKŁA W., STEUDEN S., 1999, Strukturalne i dynamiczne aspekty zespołu wypalenia, Roczniki Psychologiczne, 2.
  42. PASIKOWSKI T., 2004, Polska adaptacja kwestionariusza Maslach Burnout Inventory, [w:] H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie, PWN, Warszawa.
  43. PILCH I., TURSKA E., 2008, Propozycje pomocy w radzeniu sobie z zespołem wypalenia zawodowego, Czasopismo Psychologiczne, 14 (1).
  44. PINDEL E., 2008, Wypalenie zawodowe personelu penitencjarnego, [w:] F. Kozaczuk (red.), Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
  45. POPRAWA R., 2001, Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem, [w:] G. Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
  46. PYŻALSKI J., 2002, Wypalenie zawodowe a zdrowie i zachowania zdrowotne pedagogów placówek resocjalizacyjnych, Medycyna Pracy, 53 (6).
  47. RADOMSKA A., 2002, Rola poczucia humoru w procesie radzenia sobie ze stresem – przegląd badań, [w:] I. Heszen-Niejodek, J. Mateusiak (red.), Konteksty stresu psychologicznego, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  48. RADOMSKA A., BĄK K., 2009, Humour styles and professiona burnout in nurses, [in:] S. Dżereń-Głowacka, A. Kwiatkowska (eds.), Making sense of humour. Humour – Theories. Applications. Practices, Vol. 2/2, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski.
  49. SĘK H., 1991, Twórczość i kompetencje życiowe a zdrowie psychiczne, UAM, Poznań.
  50. SĘK H., 1994, Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Społeczne i przedmiotowe uwarunkowania, [w:] W.J. Brzeziński, J. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej, Zakład Wydawniczy K. Domke, Poznań.
  51. SĘK H., 2007, Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej, [w:] H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  52. STAWIARSKA P., WOJTYNA E., 2009, Humor styles and psychosocial working conditions in relation to occupational burnout among doctors, Polish Psychological Bulletin, t. 40, nr 1.
  53. SZMAGALSKI J., 2004, Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa.
  54. TALBOT L.A., 2000, Burnout and humor usage among community college nursing faculty members, Community College Journal of Research and Practice, 24.
  55. TALBOT L.A., LUMDEN D.B., 2000, On the association between humor and burnout, Humor: International Journal of Humor Research, 13(4).
  56. TOMCZUK-WASILEWSKA J., 2009, Psychologia humoru, Wyd. KUL, Lublin.
  57. TRZEBIŃSKA E., 2008, Psychologia pozytywna, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
  58. TUCHOLSKA S., 2001, Christiny Maslach koncepcja wypalenia zawodowego: etapy rozwoju, Przegląd Psychologiczny, t. 44, nr 3.
  59. TÜMKAYA S., 2006, Faculty burnout in relation to work environment and humor as a coping strategy, Educational Sciences: Theory and Practice, 6(3).
  60. TÜMKAYA S., 2007, Burnout and humor relationship among university lecturers, Humor: International Journal of Humor Research, 20(1).
  61. WOJNARSKA A., 2010, Uwarunkowania wypalenia zawodowego personelu instytucji penitencjarnych, [w:] Z. Bartkowicz, A. Węgliński, A. Lewicka (red.), Powinności i kompetencje w wychowaniu osób niedostosowanych społecznie, UMCS, Lublin.
  62. ZILLMANN D., 1983, Disparagement humor, [in:] P.E. McGhee, J.H. Goldstein (eds.), Handbook of humor research (Vol. 1), Springer-Verlag, New York: NY.
  63. Ziv A., 1984, Personality and sense of humor, Springer-Verlag, New York: NY.