Main Article Content
Abstract
The purpose of this article is to draw attention to the infrahumanisation phenomenon of Otherness in the context of ableism. In the discussion, a reference is made to the concept of infrahumanisation, explaining what its essence and characteristic features are; ableism which is the discrimination form directed towards people with disabilities, attitudes (considering their three-dimensionality) and five forms of discrimination proposed by Stanislaw Kowalik?s classification. Both attitudes and individual forms of discrimination have been examined through the prism of infrahumanisation showing its close relationship and the prevailing relations between these issues.
Keywords
Article Details
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- ALLPORT G.W., 1958, The Nature of Prejudice, Anchor Books, New York.
- ALLPORT G.W., 1979, The Nature of Prejudice, Wesley Publishing Company, Menlo Park, Addison.
- ARONSON E., WILSON T.D., AKERT R.M., 1997, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i Spółka, Poznań.
- BARAN T., 2011, Pomiar zjawiska infrahumanizacji „obcych” poprzez atrybucję słów typowo ludzkich i typowo zwierzęcych, Psychologia Społeczna, t. 6, 3(18).
- BAUMAN Z., 2000, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wyd. Sic!, Warszawa.
- BENESCH H., 2003, Atlas psychologii, t. II, przeł. A. Grzegorczyk, Prószyński i S-ka, Warszawa.
- BILEWICZ M., 2012, Funkcjonalna dehumanizacja. Studium odczłowieczenia ofiar i grup uciskanych, [w:] M. Drogosz, M. Bilewicz, M. Kofta (red.), Poza stereotypy. Dehumanizacja w postrzeganiu grup społecznych, Wyd. Scholar, Warszawa.
- BREWER M. B., 1999, The psychology of prejudice: Ingroup love or outgroup hate?, Journal of Social Issues, 55.
- CASTANO E., GINER-SOROLLI R., 2006, Not quit human: Infrahumanization as a response to collectiveresponsilitily for intergroup killing, Journal of Personality and Social Psychology, 90.
- CHODKOWSKA M., KAZANOWSKI Z., 2007, Socjopedagogiczne konteksty postaw nauczycieli wobec edukacji integracyjnej, Wyd. UMCS, Lublin.
- CHOUINARD V., 1997, Making Space for Disabling Difference: Challenges Ableist Geographies. Environment and Planning D, Society and Space.
- DONNELLAN C., 2004, Disability Issues, Independence, 91.
- GAJDZICA Z., 2010, O roli sztuki w życiu osób niepełnosprawnych. Kilka uwag z punktu widzenia pedagoga specjalnego, [w:] A. Klinik (red.), Osobliwości zabiegów terapeutycznych w otwartym środowisku społecznym, Wyd. Impuls, Kraków.
- GAJDZICA Z., 2011, Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych, Wyd. Impuls, Kraków.
- GAJDZICA Z., 2013, Uczniowie i studenci z obszaru pogranicza wobec sytuacji osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym – nastawienia i opinie. Raport z badań, Wyd. Arka. Cieszyn–Skoczów.
- GOFFMAN E., 2007, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Wyd. GWP, Gdańsk.
- KAZANOWSKI Z., 2011, Przemiany pokoleniowe postaw wobec osób upośledzonych umysłowo, Wyd. UMCS, Lublin.
- KOFTA M., 2004, Stereotypy i uprzedzenia a stosunki międzygrupowe. Stare i nowe idee, [w:] M. Kofta (red.), Myślenie stereotypowe i uprzedzenia. Mechanizmy poznawcze i afektywne, Wyd. Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
- KOFTA M., SŁAWUTA P., 2012, Kolektywne poczucie winy a postawy wobec Żydów i procesy ich (de)humanizacji: rola bliskości kulturowej, [w:] M. Kofta, M. Bilewicz (red.), Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
- KOWALIK S., 1996, Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Wyd. Interart, Warszawa.
- KRAUSE A., 2005, Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Wyd. Impuls, Kraków.
- KRAUSE A., ŻYTA A., NOSARZEWSKA S., 2010, Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wyd. Akapit, Toruń.
- LEYENS J.P., DEMOULIN S., VAES J., GAUNT R., PALADINO M.P., 2007, Infra-humanization: TheWall of Group Differences, Social Issues and Policy Review, 1.
- LEYENS, J.P., PALADINO P.M., RODRIGUEZ R.T., VAES J., DEMOULIN S., RODRIGUEZ A.P., GAUNT R., 2000, The emotional side of prejudice: The role of secondary emotions, Personality and Social Psychology Review, 4.
- LINK G., PHELAN J.C., 2001, Conceptualizing stigma, Annual Review of Sociology, 27.
- MARODY M., 1997, Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Wyd. PWN, Warszawa.
- MARTIN J., BENNET M., MURRAY W.S., 2008, A developmental study of the infrahumanisation hypothesis, British Journal of Developmental Psychology, 26.
- MINCZAKIEWICZ E.M., 1996, Postawy nauczycieli i uczniów szkół powszechnych wobec dzieci niepełnosprawnych umysłowo, [w:] G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Warszawa.
- NEWCOMBE T., 2013, Unconscious bias against disabled people 'extremely worrying', says ENEI, http://www.hrmagazine.co.uk/hro/news/1140886/unconscious-bias-disabled-people-extremely-worrying-enei#sthash.pLHeOEDw.dpufb, dostęp: 24.07.2014.
- NOWAK A., 2010, Dyskryminacja osób niepełnosprawnych, Polityka Społeczna, 10.
- NOWAK S., 1973, Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [w:] S. Nowak (red.), Teorie postaw, PWN, Warszawa.
- NOWAK S., 2011, Metodologia badań społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
- OKOŃ W., 2007, Nowy słownik pedagogiczny, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa.
- OSTROWSKA A., 1994, Niepełnosprawni w społeczeństwie, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
- PRYSAK D., 2014, Od zredukowanej do poszerzonej rzeczywistości uczniów z głęboką niepełnosprawnością intelektualną – analiza działań edukacyjnych, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 14.
- REBER A.S., REBER E.S., 2008, Słownik psychologii, Wyd. Scholar. Warszawa.
- SADOWSKA S., 2005, Ku edukacji zorientowanej na zmianę społecznego obrazu osób niepełnosprawnych, Wyd. Akapit, Toruń.
- WINCZOREK P., 2000, Komentarz do konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997, Warszawa.
- ZNANIECKI F., 1971, Nauki o kulturze, PWN, Warszawa.
References
ALLPORT G.W., 1958, The Nature of Prejudice, Anchor Books, New York.
ALLPORT G.W., 1979, The Nature of Prejudice, Wesley Publishing Company, Menlo Park, Addison.
ARONSON E., WILSON T.D., AKERT R.M., 1997, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i Spółka, Poznań.
BARAN T., 2011, Pomiar zjawiska infrahumanizacji „obcych” poprzez atrybucję słów typowo ludzkich i typowo zwierzęcych, Psychologia Społeczna, t. 6, 3(18).
BAUMAN Z., 2000, Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wyd. Sic!, Warszawa.
BENESCH H., 2003, Atlas psychologii, t. II, przeł. A. Grzegorczyk, Prószyński i S-ka, Warszawa.
BILEWICZ M., 2012, Funkcjonalna dehumanizacja. Studium odczłowieczenia ofiar i grup uciskanych, [w:] M. Drogosz, M. Bilewicz, M. Kofta (red.), Poza stereotypy. Dehumanizacja w postrzeganiu grup społecznych, Wyd. Scholar, Warszawa.
BREWER M. B., 1999, The psychology of prejudice: Ingroup love or outgroup hate?, Journal of Social Issues, 55.
CASTANO E., GINER-SOROLLI R., 2006, Not quit human: Infrahumanization as a response to collectiveresponsilitily for intergroup killing, Journal of Personality and Social Psychology, 90.
CHODKOWSKA M., KAZANOWSKI Z., 2007, Socjopedagogiczne konteksty postaw nauczycieli wobec edukacji integracyjnej, Wyd. UMCS, Lublin.
CHOUINARD V., 1997, Making Space for Disabling Difference: Challenges Ableist Geographies. Environment and Planning D, Society and Space.
DONNELLAN C., 2004, Disability Issues, Independence, 91.
GAJDZICA Z., 2010, O roli sztuki w życiu osób niepełnosprawnych. Kilka uwag z punktu widzenia pedagoga specjalnego, [w:] A. Klinik (red.), Osobliwości zabiegów terapeutycznych w otwartym środowisku społecznym, Wyd. Impuls, Kraków.
GAJDZICA Z., 2011, Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych, Wyd. Impuls, Kraków.
GAJDZICA Z., 2013, Uczniowie i studenci z obszaru pogranicza wobec sytuacji osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym – nastawienia i opinie. Raport z badań, Wyd. Arka. Cieszyn–Skoczów.
GOFFMAN E., 2007, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Wyd. GWP, Gdańsk.
KAZANOWSKI Z., 2011, Przemiany pokoleniowe postaw wobec osób upośledzonych umysłowo, Wyd. UMCS, Lublin.
KOFTA M., 2004, Stereotypy i uprzedzenia a stosunki międzygrupowe. Stare i nowe idee, [w:] M. Kofta (red.), Myślenie stereotypowe i uprzedzenia. Mechanizmy poznawcze i afektywne, Wyd. Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
KOFTA M., SŁAWUTA P., 2012, Kolektywne poczucie winy a postawy wobec Żydów i procesy ich (de)humanizacji: rola bliskości kulturowej, [w:] M. Kofta, M. Bilewicz (red.), Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
KOWALIK S., 1996, Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Wyd. Interart, Warszawa.
KRAUSE A., 2005, Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Wyd. Impuls, Kraków.
KRAUSE A., ŻYTA A., NOSARZEWSKA S., 2010, Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wyd. Akapit, Toruń.
LEYENS J.P., DEMOULIN S., VAES J., GAUNT R., PALADINO M.P., 2007, Infra-humanization: TheWall of Group Differences, Social Issues and Policy Review, 1.
LEYENS, J.P., PALADINO P.M., RODRIGUEZ R.T., VAES J., DEMOULIN S., RODRIGUEZ A.P., GAUNT R., 2000, The emotional side of prejudice: The role of secondary emotions, Personality and Social Psychology Review, 4.
LINK G., PHELAN J.C., 2001, Conceptualizing stigma, Annual Review of Sociology, 27.
MARODY M., 1997, Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna zasad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Wyd. PWN, Warszawa.
MARTIN J., BENNET M., MURRAY W.S., 2008, A developmental study of the infrahumanisation hypothesis, British Journal of Developmental Psychology, 26.
MINCZAKIEWICZ E.M., 1996, Postawy nauczycieli i uczniów szkół powszechnych wobec dzieci niepełnosprawnych umysłowo, [w:] G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Warszawa.
NEWCOMBE T., 2013, Unconscious bias against disabled people 'extremely worrying', says ENEI, http://www.hrmagazine.co.uk/hro/news/1140886/unconscious-bias-disabled-people-extremely-worrying-enei#sthash.pLHeOEDw.dpufb, dostęp: 24.07.2014.
NOWAK A., 2010, Dyskryminacja osób niepełnosprawnych, Polityka Społeczna, 10.
NOWAK S., 1973, Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [w:] S. Nowak (red.), Teorie postaw, PWN, Warszawa.
NOWAK S., 2011, Metodologia badań społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
OKOŃ W., 2007, Nowy słownik pedagogiczny, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa.
OSTROWSKA A., 1994, Niepełnosprawni w społeczeństwie, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
PRYSAK D., 2014, Od zredukowanej do poszerzonej rzeczywistości uczniów z głęboką niepełnosprawnością intelektualną – analiza działań edukacyjnych, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 14.
REBER A.S., REBER E.S., 2008, Słownik psychologii, Wyd. Scholar. Warszawa.
SADOWSKA S., 2005, Ku edukacji zorientowanej na zmianę społecznego obrazu osób niepełnosprawnych, Wyd. Akapit, Toruń.
WINCZOREK P., 2000, Komentarz do konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997, Warszawa.
ZNANIECKI F., 1971, Nauki o kulturze, PWN, Warszawa.