Main Article Content
Abstract
In the article, I discuss the presentation, representations and images of ethnic and cultural diversity in government-approved early school education textbooks over the last twenty years, with the focus on the currently used ones. My argument is based on the initial results of a research study launched in 2017. The study mainly involves analyses and interpretations of the textbooks and the empirical data from informal interviews with teachers, librarians, students, and booksellers, as well as from ethnographic observations in school libraries, bookstores etc. This ethnographic research strategy, which makes room for the voice of Others, has helped me explore the product that is a textbook in a wider perspective. In this framework, the textbook is a cultural artefact and at the same time a factor in students? enculturation which can be analysed and interpreted from anthropological positions.
Keywords
Article Details
Copyright (c) 2018 Teraźniejszość ? Człowiek ? Edukacja
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- Abramowicz M. (red.), 2011, Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Warszawa.
- Anderson B., 1997, Wspólnoty wyobrażone, przeł. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Znak, Kraków.
- Barnard A., 2008, Antropologia. Zarys teorii i historii, przeł. S. Szymański, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
- Chomczyńska-Rubacha M. (red.), 2011a, Podręczniki i poradniki. Konteksty. Dyskursy. Perspektywy, Impuls, Kraków.
- Chomczyńska-Rubacha M. (red.), 2011b, Płeć i szkoła. Od edukacji rodzajowej do pedagogiki rodzaju, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., 2015, Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Warszawa.
- Geertz C., 2003, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, przeł. Z. Pucek, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
- Kaim-Kert h J., 2011, Non-Poles in Polish history textbooks, https://iartemblog.files.wordpress.com/2012/03/iartem_volume_kaunas_2011.pdf (dostęp: 06.05.2018).
- Klus-Stańska D., 2000, Konstruowanie wiedzy w szkole, UWM, Olsztyn.
- Kochan K.B., 2009, Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej, Impuls, Kraków.
- Kopińska V., 2014, Wizualna dyskryminacja ze względu na kolor skóry w podręcznikach do wiedzy o społeczeństwie, Przegląd Badań Edukacyjnych, nr 19 (2/2014).
- Okoń W., 1998, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
- Ramos A., 1999, Rozmyślając o Yanomami: wyobrażenia etnograficzne a pogoń za egzotyką, przeł. W. Dohnal, [w:] M. Buchowski (red.), Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Instytut Kultury, Warszawa.
- Siegel B., 1973, Models for analysis of the educative proces in American Communities. [w:] G. Spindler (red.), Education and Anthropology, Stanford University Press, Stanford.
- Starnawski M., 2015, Edukacja globalna – perspektywa Polski jako europejskiego kraju półperyferyjnego [w:] M. Kuleta-Hulboj, M. Gontarska (red.), Edukacja globalna. Polskie konteksty i inspiracje, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław, s. 39–59
- Śliwerski B., 2015, Edukacja (w) polityce, polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
- Średziński P. (red.), 2011, Jak mówić polskim dzieciom o dzieciach Afryki?, http://afryka.org/jakmowicoafryce.pdf (dostęp: 06.05.2018).
- Wiśniewska-Kin M., 2013, Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
- Podręczniki do nauczania ogólnego
- Hryszkiewicz E., Stępień B. Winiecka-Nowak J., Bielenica K., Bura M., Kwil M., Lankiewicz B., 2017, Elementarz odkrywców, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa.
- Malepsza T., Trochimiuk G. (red.), 1997, Smyk poznaje mowę polską i zwyczaje. Podręcznik do języka polskiego dla klasy II, Wydawnictwo Adam, Warszawa.
- Mucha K., Stalmach-Tkacz A., Wosianek J., 2017, Oto ja. Klasa 1. Podręcznik polonistyczno-społeczny (1, 2); Podręcznik matematyczno-przyrodniczy (1, 2), Wydawnictwo MAC, Kielce.
- Piotrowska M., Szymańska M., 2004, Już w szkole. Obserwuję, przeżywam, poznaję. Ćwiczenia część 3, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa.
- Rożyńska M., Szwejkowska-Kulpa A., 2017, Uczymy się z Bratkiem. Podręcznik. Klasa 1. (1, 2), WP OPERON, Gdynia.
- Podręczniki do nauki religii
- Czerkawski J., Kondrak E. (red.), 2012, Idziemy do Jezusa. Podręcznik do religii dla klasy II szkoły podstawowej, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
- Kubik W., Czarnecka T. (red.), 2017, Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa. W drodze do Wieczernika. Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
- Kubik W., Czarnecka T., Łuszczak G., 2017, Przyjmujemy Pana Jezusa (W drodze do Wieczernika). Ćwiczenia do religii dla klasy III szkoły podstawowej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
- Stranz J., Hilb ert , 2012, Kochamy Pana Jezusa. Karty pracy dla klasy drugiej szkoły podstawowej, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań.
- Szpeta J., Jackowiak D., 2016, Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa. Podręcznik do nauki religii dla pierwszej klasy szkoły podstawowej, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań.
References
Abramowicz M. (red.), 2011, Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej, Warszawa.
Anderson B., 1997, Wspólnoty wyobrażone, przeł. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Barnard A., 2008, Antropologia. Zarys teorii i historii, przeł. S. Szymański, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Chomczyńska-Rubacha M. (red.), 2011a, Podręczniki i poradniki. Konteksty. Dyskursy. Perspektywy, Impuls, Kraków.
Chomczyńska-Rubacha M. (red.), 2011b, Płeć i szkoła. Od edukacji rodzajowej do pedagogiki rodzaju, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M., 2015, Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Warszawa.
Geertz C., 2003, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, przeł. Z. Pucek, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
Kaim-Kert h J., 2011, Non-Poles in Polish history textbooks, https://iartemblog.files.wordpress.com/2012/03/iartem_volume_kaunas_2011.pdf (dostęp: 06.05.2018).
Klus-Stańska D., 2000, Konstruowanie wiedzy w szkole, UWM, Olsztyn.
Kochan K.B., 2009, Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej, Impuls, Kraków.
Kopińska V., 2014, Wizualna dyskryminacja ze względu na kolor skóry w podręcznikach do wiedzy o społeczeństwie, Przegląd Badań Edukacyjnych, nr 19 (2/2014).
Okoń W., 1998, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Ramos A., 1999, Rozmyślając o Yanomami: wyobrażenia etnograficzne a pogoń za egzotyką, przeł. W. Dohnal, [w:] M. Buchowski (red.), Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Instytut Kultury, Warszawa.
Siegel B., 1973, Models for analysis of the educative proces in American Communities. [w:] G. Spindler (red.), Education and Anthropology, Stanford University Press, Stanford.
Starnawski M., 2015, Edukacja globalna – perspektywa Polski jako europejskiego kraju półperyferyjnego [w:] M. Kuleta-Hulboj, M. Gontarska (red.), Edukacja globalna. Polskie konteksty i inspiracje, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław, s. 39–59
Śliwerski B., 2015, Edukacja (w) polityce, polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Średziński P. (red.), 2011, Jak mówić polskim dzieciom o dzieciach Afryki?, http://afryka.org/jakmowicoafryce.pdf (dostęp: 06.05.2018).
Wiśniewska-Kin M., 2013, Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Podręczniki do nauczania ogólnego
Hryszkiewicz E., Stępień B. Winiecka-Nowak J., Bielenica K., Bura M., Kwil M., Lankiewicz B., 2017, Elementarz odkrywców, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa.
Malepsza T., Trochimiuk G. (red.), 1997, Smyk poznaje mowę polską i zwyczaje. Podręcznik do języka polskiego dla klasy II, Wydawnictwo Adam, Warszawa.
Mucha K., Stalmach-Tkacz A., Wosianek J., 2017, Oto ja. Klasa 1. Podręcznik polonistyczno-społeczny (1, 2); Podręcznik matematyczno-przyrodniczy (1, 2), Wydawnictwo MAC, Kielce.
Piotrowska M., Szymańska M., 2004, Już w szkole. Obserwuję, przeżywam, poznaję. Ćwiczenia część 3, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa.
Rożyńska M., Szwejkowska-Kulpa A., 2017, Uczymy się z Bratkiem. Podręcznik. Klasa 1. (1, 2), WP OPERON, Gdynia.
Podręczniki do nauki religii
Czerkawski J., Kondrak E. (red.), 2012, Idziemy do Jezusa. Podręcznik do religii dla klasy II szkoły podstawowej, Wydawnictwo Jedność, Kielce.
Kubik W., Czarnecka T. (red.), 2017, Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa. W drodze do Wieczernika. Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Kubik W., Czarnecka T., Łuszczak G., 2017, Przyjmujemy Pana Jezusa (W drodze do Wieczernika). Ćwiczenia do religii dla klasy III szkoły podstawowej, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Stranz J., Hilb ert , 2012, Kochamy Pana Jezusa. Karty pracy dla klasy drugiej szkoły podstawowej, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań.
Szpeta J., Jackowiak D., 2016, Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa. Podręcznik do nauki religii dla pierwszej klasy szkoły podstawowej, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań.