Main Article Content
Abstract
In a modernistic society being ill stigmatized ailing individuals. Their prolonged passiveness was interpreter as demoralising and antisocial. Now, however, these issues have become less obvious ? social isolation of the sick is coming to an end, the convictions that the disease is a sin committed against the society are collapsing and the sick are not stigmatized anymore. Democratisation of social life and the increasing awareness of social and health inequalities have contributed to the birth of patient movements and a new autobiography genre called patography. The concept of patography derives from two Greek words: pato ? ill, disordered, pathological and grafia (graphy) ? writing. More and more people feel the need and, perhaps, even the obligation of presenting their biography exactly in the context of a health loss experience. Being ill (with some diseases) becomes a factor that positively valorizes human being?s situation and also himself.
Keywords
Article Details
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- ATKINSON P., 2009, Illness narratives revisited. The failure of narrative reductionism, Sociological Research Online, Vol. 14, No. 5, http://www.socresonline.org.uk/14/5/16.html (dostęp: 11.10.2010).
- BAUMAN Z., 2005, Learning to walk in quicksands, [in:] „Old” and „new” worlds of adult learning, A. Bron, E. Kurantowicz, H. Olesen, L. West (eds.), Wyd. DSW TWP, Wrocław.
- BARANOWSKA M., 2011, To jest wasze życie. Być sobą w chorobie przewlekłej, wyd. II, Wyd. Czarne, Wołowiec.
- BRYNIARSKA K., KAZANOWSKA M. i in., 2007, Przekroczyć zwrotnik raka. Opowieści osób, które przeszły chorobę nowotworową, Stowarzyszenie „Lekarze Nadziei”, Łódź.
- CARTER T., 2003, Medical narratives/cultural stories. Tales of breast cancer in the 20th century, Queen. A Journal of Rhetoric and Power, numer specjalny, The rhetoric of healing, http://www.arsrhetorica.net/Queen/VolumeSpecialIssue/Articles/Carter.pdf (dostęp: 12.05.2010).
- CHARMAZ K., 1999, Stories of suffering. Subjective tales and research narratives, Qualitative Health Research, Vol. 9, No. 3.
- COUSER T., 1997, Recovering bodies. Illness, disability, and life writing, The University of Wisconsin Press, Madison.
- Dax V., 1991, Rak jest moją szansą, przeł. W.L. Kobiela, Wyd. Łódzkie, Łódź.
- DURCZOK K., MUCHARSKI P., 2005, Wygrać życie, Znak, Kraków.
- END J., 2011, Zapomnij o śmierci mamo, przeł. B. Tarnas, Carta Blanca, Warszawa.
- FRANK A., 2006, Health stories as connectors and subjectifiers, Health, No. 10.
- FRANK A., 1993, The rhetoric of self-change. Illness experience as narrative, Sociological Quarterly, Vol. 34, No. 1.
- FRANK A., 1995, The wounded storyteller. Body, illness, and ethics, The University of Chicago Press, Chicago, London.
- FREUD Z., 1994, Leonarda da Vinci wspomnienia z dzieciństwa, [w:] idem, Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, PWN, Warszawa.
- FUREDI F., 2004, Therapy culture. Cultivating vulnerability in an uncertain age, Routledge, London, New York.
- FUREDI F., 2005, Our unhealthy obsession with sickness. Why is being ill now embraced as a positive part of the human experience?, „spiked”, http://www.frankfuredi.com/index.php/site/article/81/ (dostęp: 04.08.2009).
- GODLEWSKA M., 2008, Jak pokonałam raka metodami niekonwencjonalnymi i pracą własną, Studio Astropsychologii, Białystok.
- GOOD B.J., 2008, Medicine, rationality, and experience. An anthropological perspective, University Press, Cambridge.
- GRZELKA-KOPEĆ J, 2009, Pokonać smoka, Kraków.
- HACKING I., 2009, Wymyślanie ludzi, przeł. A. Stylińska, Kultura popularna, nr 26.
- HAWKINS A., 1993, Reconstructing illness. Studies in pathography, Purdue University Press, West Lafayette, Indiana.
- Historie prawdziwe o nowotworach opowiedziane przez pacjentki i lekarzy, 2008, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki, Szczecin.
- JAXA-ROŻEN H., 2003, Pisanie u kresu drogi. Dzienniki i listy Maxie Wander i Tamary Zwierzyńskiej-Matzke, [w:] P. Kowalski (red.), Wędrować, pielgrzymować, być turystą. Podróż w dyskursach kultury, Uniwersytet Opolski, Opole.
- KATZ BECKER L., 2002, Najdroższa przyjaciółko, przeł. D. Kaczor, Wyd. Sonia Draga, Katowice.
- KLEINMAN A., 1988, The illness narratives. Suffering, healing, and the human condition, Basic Books, New York.
- KOFTA K., 2003, Lewa, wspomnienie prawej. Z dziennika, W.A.B., Warszawa.
- KORYCKA L., 2011, Zapisane w gwiazdach czy w genach?, Centrum Kultury, Żyrardów.KUBIAK A.E., 2007, Dzienniki chorych – zmagania z metaforą, [w:] A. Wieczorkiewicz, J. Bator (red.), Ucieleśnienia. Ciało w zwierciadle współczesnej humanistyki, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
- KUCÓWNA Z., 1990, Zatrzymać czas, Krajowa Agencja Wydawnicza, Białystok.
- LERNER BARRON H., 2006, When the illness goes to public. Celebrity patients and how we look at medicine, The John Hopkins University Press.
- LORDE A., 1980, The cancer journals, Spinster, aunt lute, San Francisco.
- LUPTON D., 2006, Medicine as culture. Illness, disease and the body in Western societies, wyd. II, Thousand Oaks, London, Sage, New Delhi.
- MAZURKIEWICZ A. (red.), 2007, I przyszedł do mnie rak, Stowarzyszenie Amazonki Centrum, Warszawa.
- MAZURKIEWICZ A., 2003, Jak uszczypnie, będzie znak, Prószyński i S-ka, Warszawa.
- MAZURKIEWICZ A., 2007, Dyskurs amazońskiej emancypacji, czyli dlaczego media lubią Amazonki, [w:] E. Zierkiewicz, A. Łysak (red.), Kobieta i (b)rak. Wizerunki raka piersi w kulturze, MarMar, Wrocław.
- MICHAEL J., 2009, Pamiętnik amazonki, przeł. M. Białecka, Olimp Media, Poznań. Nowotwory. Historie prawdziwe opowiedziane przez pacjentki i lekarzy, 2007, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki, Szczecin.
- OKUPNIK M., 2006, Człowiek wobec cierpienia. Przyczynek do antropologii choroby, [w:] D. Kubinowski (red.), Kultura współczesna w wychowanie człowieka, Vebra, Lublin.
- PARSONS T., 2009, System społeczny, przeł. M. Kaczmarczyk, Nomos, Kraków.
- PICARDIE R. (współpraca M. SEATON, J. PICARDIE), 1999, Zanim powiem do widzenia, przeł. A. Nowak, Obserwator, Poznań.
- RABINOW P., 1996, Artificiality and enlightenment. From sociobiology to biosociality, [in:] P. Rabinow (red.), Essays on the anthropology of reason, Princeton University Press, Princeton.
- RIEFF D., 2009, W morzu śmierci. Wspomnienie syna, przeł. A. Nowakowska, Wyd. Czarne, Wołowiec.
- RIMMON-KENAN S., 2002, The story of »I«. Illness and narrative identity, Narrative, Vol. 10, No. 1.
- ROSE N., 2007, The politics of life itself. Biomedicine, power, and subjectivity in twenty-first century, Princeton and Oxford: Princeton University Press.
- SONTAG S., 1999, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, PIW, Warszawa.
- STACEY J., 1997, Teratologies. A cultural study of cancer, Routledge, London, New York.
- THOMAS-MACLEAN R., 2004, Understanding breast cancer stories via Frank’s narrative types, Social Science & Medicine, Vol. 58.
- WILBER K., 2007, Śmiertelni nieśmiertelni. Prawdziwa opowieść o życiu, miłości, cierpieniu, umieraniu i wyzwoleniu, przeł. A. Możdżyńska, wyd. III, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa.
- ZIERKIEWICZ E., 2011a, Upolitycznienie raka piersi. Cierpienie osobiste wyniesione do rangi »nobilitującego stygmatu« w „Dziennikach rakowych” Audre Lorde, [w:] K.A. Stańczak-Wiślicz (red.), Zapisy cierpienia.
- ZIERKIEWICZ E., 2011b, Przymus heroizmu? Rak piersi jako szansa na lepsze życie w epoce New Age, Zadra, nr 1–2.
- ZIOŁA-MARKUŚ M., 2005, Pamiętnik walki z rakiem, Wyd. Uralia, Gorzów Wlkp.
- ZWIERZYŃSKA-MATZKE T., MATZKE S., 2004, Czasami wołam w niebo, W.A.B., Warszawa.
References
ATKINSON P., 2009, Illness narratives revisited. The failure of narrative reductionism, Sociological Research Online, Vol. 14, No. 5, http://www.socresonline.org.uk/14/5/16.html (dostęp: 11.10.2010).
BAUMAN Z., 2005, Learning to walk in quicksands, [in:] „Old” and „new” worlds of adult learning, A. Bron, E. Kurantowicz, H. Olesen, L. West (eds.), Wyd. DSW TWP, Wrocław.
BARANOWSKA M., 2011, To jest wasze życie. Być sobą w chorobie przewlekłej, wyd. II, Wyd. Czarne, Wołowiec.
BRYNIARSKA K., KAZANOWSKA M. i in., 2007, Przekroczyć zwrotnik raka. Opowieści osób, które przeszły chorobę nowotworową, Stowarzyszenie „Lekarze Nadziei”, Łódź.
CARTER T., 2003, Medical narratives/cultural stories. Tales of breast cancer in the 20th century, Queen. A Journal of Rhetoric and Power, numer specjalny, The rhetoric of healing, http://www.arsrhetorica.net/Queen/VolumeSpecialIssue/Articles/Carter.pdf (dostęp: 12.05.2010).
CHARMAZ K., 1999, Stories of suffering. Subjective tales and research narratives, Qualitative Health Research, Vol. 9, No. 3.
COUSER T., 1997, Recovering bodies. Illness, disability, and life writing, The University of Wisconsin Press, Madison.
Dax V., 1991, Rak jest moją szansą, przeł. W.L. Kobiela, Wyd. Łódzkie, Łódź.
DURCZOK K., MUCHARSKI P., 2005, Wygrać życie, Znak, Kraków.
END J., 2011, Zapomnij o śmierci mamo, przeł. B. Tarnas, Carta Blanca, Warszawa.
FRANK A., 2006, Health stories as connectors and subjectifiers, Health, No. 10.
FRANK A., 1993, The rhetoric of self-change. Illness experience as narrative, Sociological Quarterly, Vol. 34, No. 1.
FRANK A., 1995, The wounded storyteller. Body, illness, and ethics, The University of Chicago Press, Chicago, London.
FREUD Z., 1994, Leonarda da Vinci wspomnienia z dzieciństwa, [w:] idem, Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, PWN, Warszawa.
FUREDI F., 2004, Therapy culture. Cultivating vulnerability in an uncertain age, Routledge, London, New York.
FUREDI F., 2005, Our unhealthy obsession with sickness. Why is being ill now embraced as a positive part of the human experience?, „spiked”, http://www.frankfuredi.com/index.php/site/article/81/ (dostęp: 04.08.2009).
GODLEWSKA M., 2008, Jak pokonałam raka metodami niekonwencjonalnymi i pracą własną, Studio Astropsychologii, Białystok.
GOOD B.J., 2008, Medicine, rationality, and experience. An anthropological perspective, University Press, Cambridge.
GRZELKA-KOPEĆ J, 2009, Pokonać smoka, Kraków.
HACKING I., 2009, Wymyślanie ludzi, przeł. A. Stylińska, Kultura popularna, nr 26.
HAWKINS A., 1993, Reconstructing illness. Studies in pathography, Purdue University Press, West Lafayette, Indiana.
Historie prawdziwe o nowotworach opowiedziane przez pacjentki i lekarzy, 2008, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki, Szczecin.
JAXA-ROŻEN H., 2003, Pisanie u kresu drogi. Dzienniki i listy Maxie Wander i Tamary Zwierzyńskiej-Matzke, [w:] P. Kowalski (red.), Wędrować, pielgrzymować, być turystą. Podróż w dyskursach kultury, Uniwersytet Opolski, Opole.
KATZ BECKER L., 2002, Najdroższa przyjaciółko, przeł. D. Kaczor, Wyd. Sonia Draga, Katowice.
KLEINMAN A., 1988, The illness narratives. Suffering, healing, and the human condition, Basic Books, New York.
KOFTA K., 2003, Lewa, wspomnienie prawej. Z dziennika, W.A.B., Warszawa.
KORYCKA L., 2011, Zapisane w gwiazdach czy w genach?, Centrum Kultury, Żyrardów.KUBIAK A.E., 2007, Dzienniki chorych – zmagania z metaforą, [w:] A. Wieczorkiewicz, J. Bator (red.), Ucieleśnienia. Ciało w zwierciadle współczesnej humanistyki, Wyd. IFiS PAN, Warszawa.
KUCÓWNA Z., 1990, Zatrzymać czas, Krajowa Agencja Wydawnicza, Białystok.
LERNER BARRON H., 2006, When the illness goes to public. Celebrity patients and how we look at medicine, The John Hopkins University Press.
LORDE A., 1980, The cancer journals, Spinster, aunt lute, San Francisco.
LUPTON D., 2006, Medicine as culture. Illness, disease and the body in Western societies, wyd. II, Thousand Oaks, London, Sage, New Delhi.
MAZURKIEWICZ A. (red.), 2007, I przyszedł do mnie rak, Stowarzyszenie Amazonki Centrum, Warszawa.
MAZURKIEWICZ A., 2003, Jak uszczypnie, będzie znak, Prószyński i S-ka, Warszawa.
MAZURKIEWICZ A., 2007, Dyskurs amazońskiej emancypacji, czyli dlaczego media lubią Amazonki, [w:] E. Zierkiewicz, A. Łysak (red.), Kobieta i (b)rak. Wizerunki raka piersi w kulturze, MarMar, Wrocław.
MICHAEL J., 2009, Pamiętnik amazonki, przeł. M. Białecka, Olimp Media, Poznań. Nowotwory. Historie prawdziwe opowiedziane przez pacjentki i lekarzy, 2007, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki, Szczecin.
OKUPNIK M., 2006, Człowiek wobec cierpienia. Przyczynek do antropologii choroby, [w:] D. Kubinowski (red.), Kultura współczesna w wychowanie człowieka, Vebra, Lublin.
PARSONS T., 2009, System społeczny, przeł. M. Kaczmarczyk, Nomos, Kraków.
PICARDIE R. (współpraca M. SEATON, J. PICARDIE), 1999, Zanim powiem do widzenia, przeł. A. Nowak, Obserwator, Poznań.
RABINOW P., 1996, Artificiality and enlightenment. From sociobiology to biosociality, [in:] P. Rabinow (red.), Essays on the anthropology of reason, Princeton University Press, Princeton.
RIEFF D., 2009, W morzu śmierci. Wspomnienie syna, przeł. A. Nowakowska, Wyd. Czarne, Wołowiec.
RIMMON-KENAN S., 2002, The story of »I«. Illness and narrative identity, Narrative, Vol. 10, No. 1.
ROSE N., 2007, The politics of life itself. Biomedicine, power, and subjectivity in twenty-first century, Princeton and Oxford: Princeton University Press.
SONTAG S., 1999, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. J. Anders, PIW, Warszawa.
STACEY J., 1997, Teratologies. A cultural study of cancer, Routledge, London, New York.
THOMAS-MACLEAN R., 2004, Understanding breast cancer stories via Frank’s narrative types, Social Science & Medicine, Vol. 58.
WILBER K., 2007, Śmiertelni nieśmiertelni. Prawdziwa opowieść o życiu, miłości, cierpieniu, umieraniu i wyzwoleniu, przeł. A. Możdżyńska, wyd. III, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa.
ZIERKIEWICZ E., 2011a, Upolitycznienie raka piersi. Cierpienie osobiste wyniesione do rangi »nobilitującego stygmatu« w „Dziennikach rakowych” Audre Lorde, [w:] K.A. Stańczak-Wiślicz (red.), Zapisy cierpienia.
ZIERKIEWICZ E., 2011b, Przymus heroizmu? Rak piersi jako szansa na lepsze życie w epoce New Age, Zadra, nr 1–2.
ZIOŁA-MARKUŚ M., 2005, Pamiętnik walki z rakiem, Wyd. Uralia, Gorzów Wlkp.
ZWIERZYŃSKA-MATZKE T., MATZKE S., 2004, Czasami wołam w niebo, W.A.B., Warszawa.