Main Article Content
Abstract
The article is a reply to A. Rogalska-Marasińska's polemical text entitled Human - Posthuman - Transhuman: Who Will Undertake the Education for Sustainable Development? I will try to show that despite some ideological deviations posthumanism poses contemporarily the only alternative to transhumanism which I define as an ideational inheritor of modern humanism. Thus, humanism cannot secure us from the existential risks of transhumanism. I will argue that, first and foremost, it is humanistic anthropocentrism that poses not only the greatest danger for the natural environment in general, but specifically for the human species, whose agency can be, in accordance to the logics of (trans)humanism, taken over by digital algorithms. The relational anthropology of posthumanism, on the other hand, could reinstate the transcendental image of man and education, which resist the reductionist tendency of transhumanism. At the end I will
dedicate a few comments to the possibilities of integrating posthumanism into the educational system through an institutional reactivation of philosophical education.
Keywords
Article Details
Copyright (c) 2019 Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- BOSTROM N., 2005, A History of Transhuman Thought, Journal of Evolution and Technology, Vol. 14, Issue 1.
- BRASSIER R., 2007, Nihil Unbound. Enlightenment and Extinction, pal grave MacMillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire.
- CAMPA R., 2017, Automation, Education, Unemployment: A Scenario Analysis, Studia Paedagogia Ignatiana, Vol. 20 (1).
- FERRANDO F., 2016., Posthumanizm, transhumanizm, antyhumanizm, metahumanizm oraz nowy materializm. Różnice i relacje, tłum. R. Sapeńko, Rocznik Lubuski, t. 42, cz. 2.
- FOLTZ R.C., Czy przyroda jest sprawcza w znaczeniu historycznym? Historia świata, historia środowiska oraz to, w jaki sposób historycy mogą pomóc ocalić Ziemię, tłum. A. Czarnekca, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
- HARARI Y.N., 2018, Homo deus. Krótka historia jutra, tłum. M. Romanek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
- KWAŚNICA R., 2007. Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
- KWAŚNICA R., 2014, Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław.
- LATOUR B., 2010, Przedmioty także posiadają sprawczość, tłum. A. Derra, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
- LIPOWICZ M., 2017, Posthumanizm jako podstawa edukacji dla zrównoważonego rozwoju? Możliwości i granice rewolucji edukacyjnej, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, t. 20, nr 2 (78).
- MIZZIONI J., 2014, Environmental Ethics: A Catholic Review, Environmental Ethics, 36 (4).
- PRZANOWSKA M., 2015, Pytanie o sens (w) edukacji. Grondinowska smenatyka sensu i jej pedagogiczne egzemplifikacje a antyredukcjonizm hermeneutyki kształcenia, Kwartalnik Pedagogiczny, t. 60, wyd. 236.
- RATZINGER J., 2005, Europa Benedykta. W kryzysie kultur, tłum. W. Dzieża, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
- RATZINGER J., 2004, Wiara - prawda - tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, Jedność, Kielce.
- RATZINGER J., 2012, Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa, Znak, Kraków.
- ROGALSKA-MARASIŃSKA A., 2019, Człowiek - postczłowiek - transczłowiek: kto podejmie edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju?, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, t. 22, nr 1.
- SCHELER M., 2008, Resentyment a moralności, tłum. B. Baran, Aletheia, Warszawa.
- SORGNER S. L., 2016, Transhumanismus: "die gefährlichste Idee der Welt"!?, Herder, Freiburg im Breisgau.
- SZTOMPKA P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków.
References
BOSTROM N., 2005, A History of Transhuman Thought, Journal of Evolution and Technology, Vol. 14, Issue 1.
BRASSIER R., 2007, Nihil Unbound. Enlightenment and Extinction, pal grave MacMillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire.
CAMPA R., 2017, Automation, Education, Unemployment: A Scenario Analysis, Studia Paedagogia Ignatiana, Vol. 20 (1).
FERRANDO F., 2016., Posthumanizm, transhumanizm, antyhumanizm, metahumanizm oraz nowy materializm. Różnice i relacje, tłum. R. Sapeńko, Rocznik Lubuski, t. 42, cz. 2.
FOLTZ R.C., Czy przyroda jest sprawcza w znaczeniu historycznym? Historia świata, historia środowiska oraz to, w jaki sposób historycy mogą pomóc ocalić Ziemię, tłum. A. Czarnekca, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
HARARI Y.N., 2018, Homo deus. Krótka historia jutra, tłum. M. Romanek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
KWAŚNICA R., 2007. Dwie racjonalności. Od filozofii sensu ku pedagogice ogólnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.
KWAŚNICA R., 2014, Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego. O potrzebie refleksyjności, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław.
LATOUR B., 2010, Przedmioty także posiadają sprawczość, tłum. A. Derra, [w:] E. Domańska (red.), Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
LIPOWICZ M., 2017, Posthumanizm jako podstawa edukacji dla zrównoważonego rozwoju? Możliwości i granice rewolucji edukacyjnej, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, t. 20, nr 2 (78).
MIZZIONI J., 2014, Environmental Ethics: A Catholic Review, Environmental Ethics, 36 (4).
PRZANOWSKA M., 2015, Pytanie o sens (w) edukacji. Grondinowska smenatyka sensu i jej pedagogiczne egzemplifikacje a antyredukcjonizm hermeneutyki kształcenia, Kwartalnik Pedagogiczny, t. 60, wyd. 236.
RATZINGER J., 2005, Europa Benedykta. W kryzysie kultur, tłum. W. Dzieża, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa.
RATZINGER J., 2004, Wiara - prawda - tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, Jedność, Kielce.
RATZINGER J., 2012, Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa, Znak, Kraków.
ROGALSKA-MARASIŃSKA A., 2019, Człowiek - postczłowiek - transczłowiek: kto podejmie edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju?, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, t. 22, nr 1.
SCHELER M., 2008, Resentyment a moralności, tłum. B. Baran, Aletheia, Warszawa.
SORGNER S. L., 2016, Transhumanismus: "die gefährlichste Idee der Welt"!?, Herder, Freiburg im Breisgau.
SZTOMPKA P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków.