Main Article Content

Abstract

The paper presents deliberations on chances to undertake the education for sustainable development in the conditions of a predicted total change of the type of human existence. In the close future our globe is to be inhabited by various humanoids, strange creatures, and cyborgs, while "normal" people (without genetic and/or technological improvements) will constitute the lowest social class. A new society, neglecting the traditional social order and universal values will also abandon other relicts of an old epoch, like art and culture. Thus a post-human will not need to be educated any more. A teaching-learning process will be replaced by downloading data into human-machine's brain/hardware. Such a creature - without soul, with no sense of responsibility for itself and the others, and without the idea of respect and love for the whole world will be unable to undertake and realize the immense project of sustainable development. So, if that "black scenario" is only to be a final warning for humanity, it should be obligatory for everyone to oppose all dangerous activities of human manipulations and actively cultivate and nurture human education.

Keywords

zachodnioantropocentryczne rozumienie humanizmu posthumanizm feminizm transhumanizm cyborgizacja i dehumanizacja istoty ludzkiej kultura jako konieczny wymiar zrównoważonego rozwoju edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju charakter edukacji w post-świecie western anthropocentric interpretation of humanism posthumanism feminism transhumanism cyborgization and dehumanisation of a human being culture as an indispensable dimension of sustainable development education for sustainable development type of education in the post-world

Article Details

How to Cite
Rogalska-Marasińska, A. . (2019). Human - Posthuman - Transhuman: Who Will Undertake the Education for Sustainable Development?. INSTED: Interdisciplinary Studies in Education & Society, 22(1(85), 131–152. Retrieved from https://insted-tce.pl/ojs/index.php/tce/article/view/132

References

  1. BACON F., 1995, Nowa Atlantyda i Z Wielkiej Odnowy, przeł. W. Kornatowski, J. Wikarjak, Wydawnictwa Normalizacyjne Alfa, Warszawa.
  2. BAKKE M., 2010, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  3. BARKER CH., 2005, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  4. BRADOTTI R., 2012, Etyka stawania-się-niewykrywalnym, przeł. J. Bednarek, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  5. BRAIDOTTI R., 2014, Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.
  6. BRZOZOWSKA P., 2017a, Pierwszy robot otrzymał obywatelstwo. Sophia ma szansę zastąpić człowieka, https://kobieta.wp.pl/pierwszy-robot-wlasnie-otrzymal-obywatelstwo-sophia-ma-szanse-zastapic-czlowieka-6181245558818433a (dostęp: 27.10.2017).
  7. BRZOZOWSKA P., 2017b, Seks-roboty z funkcją gwałtu. Kobieca przyszłość maluje się w mrocznych barwach, https://kobieta.wp.pl/seks-roboty-z-funkcja-gwaltu-kobieca-przyszlosc-maluje-sie-w-mrocznychbarwach-6146240769463937a (dostęp: 20.07.2017).
  8. FOUCAULT M., 2006, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
  9. FRIESEN N., 2018, Personalized Learning Technology and the New Behaviorism: Beyond Freedom & Dignity, https://www.academia.edu/people/search?utf8=%E2%9C%93&q=Personalized+Learning+Technology+and+the+New+Behaviorism%3A+Beyond+Freedom+%26+Dignity+ (dostęp: 16.05.2018).
  10. FROMM E., 2016, Anatomia ludzkiej destrukcyjności, przeł. J. Karłowski, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań.
  11. FUKUYAMA F., 2004, Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, przeł. B. Pietrzyk, Wydawnictwo Znak, Kraków.
  12. FUKUYAMA F., 2017, Koniec historii i ostatni człowiek, przeł. T. Bieroń i M. Wichrowski, Wydawnictwo Znak, Kraków.
  13. GAJDA J., 2006, Pedagogika kultury w zarysie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  14. GŁOWACKA P., KOWALSKA K., WALKOWIAK H., JANCZARCZYK M., KLICHOWSKI M., 2015, Jaka wizja edukacji wyłania się z transhumanistycznego chaosu?, Podstawy edukacji, t. 8. Między porządkiem a chaosem.
  15. GOLA B., 2018, Etyka środowiskowa w edukacji ekologicznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  16. HARAWAY D., 2003, Manifest cyborgów: nauka, technika i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych, przeł. S. Królak i E. Majewska, Przegląd Filozoficzno-Literacki, nr 1 (3).
  17. HARAWAY D., 2012, Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, [w:] A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  18. HOŁY-ŁUCZAJ M., 2014, Posthumanizm Między metafizyką a etyką, Kultura i Wartości, 3 (11).
  19. HUXLEY A., 2017, Nowy wspaniały świat, przeł. B. Baran, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa.
  20. JAN PAWEŁ II, 2005, List do artystów, TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław.
  21. KLICHOWSKI M., 2014, Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji, Wydawnictwo UAM, Poznań.
  22. Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, 1948, ONZ, Nowy Jork 9 grudnia 1948, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19520020009/O/D19520009.pdf (dostęp: 20.03.2018).
  23. KUNOWSKI S., 2007, Podstawy współczesnej pedagogiki, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa.
  24. LIPOWICZ M., 2017, Posthumanizm jako podstawa edukacji dla zrównoważonego rozwoju? Możliwości i granice rewolucji edukacyjnej, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, t. 20, nr 2 (78).
  25. MELOSIK Z., 2007, Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  26. NAYAR P.K., 2014, Posthumanism, Polity Press, Cambridge, UK/Malden USA.
  27. OSTROWSKA U., 2015, Twórczość z perspektywy akcjologicznej, [w:] A.J. Sowiński (red.), Twórczość pedagogicznie kształtowana, Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża, Gorzów Wielkopolski.
  28. POTULICKA E., 2014, Ekonomiści w edukacji – perspektywa globalna. Zagrożenia i szanse, [w:] W. Kojs,
  29. E. Rostańska, K. Wójcik (red.), Edukacja i gospodarka w kontekście procesów globalizacji, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  30. RADOMSKA M., 2010, Braidotti/Haraway – perspektywa posthumanizmu, Nowa Krytyka, 24–25, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
  31. Robot Sophia otrzymał indeks AGH i zamierza rozpocząć naukę w Polsce, https://www.tvp.info/37651483/robot-sophia-otrzymal-indeks-agh-i-zamierza-rozpoczac-nauke-w-polsce (dostęp: 14.06.2018).
  32. ROGALSKA-MARASIŃSKA A., 2010, Humanizm – dialog – tożsamość. Edukacja europejska na tle wyzwań globalnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  33. ROGALSKA-MARASIŃSKA A., 2015, (Wielo)kulturowe inspiracje w humanistycznym rozwoju ucznia, [w:] A.J. Sowiński (red.), Twórczość pedagogicznie kształtowana, Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża, Gorzów Wielkopolski.
  34. ROGALSKA-MARASIŃSKA A., 2017, Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  35. SCHILLER F., 1972, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, przeł. I. Krońska, J. Prokopiuk, Czytelnik, Warszawa.
  36. SIEMEK M.J., 1970, Fryderyk Schiller, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  37. Człowiek – postczłowiek – transczłowiek: kto podejmie edukację... 151
  38. SOWIŃSKI A.J., 2017, Eseje o wychowaniu adekwatnym, Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża, Gorzów Wielkopolski.
  39. STONE Z., 2017, Everything You Need to Know About Sophia the World’s First Robot Citizen, https://www.forbes.com/sites/zarastone/2017/11/07/everything-you-need-to-know-about-sophia-the-worldsfirst-robot-citizen/#39ec407546fa (dostęp: 07.11.2017).
  40. SUCHODOLSKI B., 1990, Wychowanie mimo wszystko, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
  41. SUCHODOLSKI B., WOJNAR I., 1998, Humanizm i edukacja humanistyczna. Wybór tekstów, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
  42. ŚLIWERSKI B., 2012, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  43. ŚLIWERSKI B., 2016, Pedagogika serca w XXI wieku, [w:] E. Lewandowska-Tarasiuk, J. Łaszczyk, B. Śliwerski (red.), Pedagogika serca. Wychowanie emocjonalne w XXI wieku, Difin S.A., Warszawa.
  44. ŚLIWERSKI B., 2017, Wprowadzenie, [w:] B. Śliwerski, M. Walancik (red.), Wybór tekstów Profesora Bogdana Nawroczyńskiego, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
  45. ŚLIWERSKI B., 2018, Konferencję otworzy robotka Sophia, http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2018/05/konferencje-otworzy-robotka-sophia.html (dostęp: 01.05.2018).
  46. VENTER J.C., 2014, Life at the Speed of Light. From the Double Helix to the Dawn of Digital Life, Penguin Books; New York, USA.
  47. WASZEWSKI J., 2015, W stronę transhumanistycznego wyścigu zbrojeń, [w:] A. Zybertowicz, M. Gurtowski, K. Tamborska, M. Trawiński, J. Waszewski, Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, Wydawnictwo Kasper, Kraków.
  48. WOJNAR I., 1998, Trwała obecność pedagogiki kultury, [w:] J. Gajda (red.) Pedagogika kultury: historyczne osiągnięcia, współczesne kontrowersje wokół edukacji kulturalnej. Perspektywy rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  49. ZOU Z., ZHU CH., LI Y., LEI X., ZHANG W., 2018, Rehealable, fully recyclable, and malleable electronic skin enabled by dynamic covalent thermoset nanocomposite, Science Advances, Vol. 4, No. 2, 2 February 2018, American Association for the Advancement of Science, https://doi.org/10.1126/sciadv.aaq0508 (dostęp: 14.05.2018).
  50. ZYBERTOWICZ A., 2015a, Wprowadzenie, [w:] A. Zybertowicz, M. Gurtowski, K. Tamborska, M. Trawiński,
  51. J. Waszewski, Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, Wydawnictwo Kasper, Kraków.
  52. ZYBERTOWICZ A., 2015b, Technonauka i przyszłość władzy, [w:] A. Zybertowicz, M. Gurtowski, K. Tamborska, M. Trawiński, J. Waszewski, Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, Wydawnictwo Kasper, Kraków.
  53. ZYBERTOWICZ A., 2015c, Bilans, [w:] A. Zybertowicz, M. Gurtowski, K. Tamborska, M. Trawiński, J. Waszewski, Samobójstwo Oświecenia? Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, Wydawnictwo Kasper, Kraków.
  54. ŻYGULSKI K., 1998, Uwagi o ekstremalnych zjawiskach w kulturze współczesnej, [w:] I. Wojnar, J. Kubin, Kultura – inspiracją kształcenia ogólnego, Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN, Warszawa.