Main Article Content
Abstract
The author discusses contemporary research in engaged educational anthropology and places it in the traditions of educational action research and engaged anthropology. She briefly outlines the interdisciplinary history of action research as well as the disciplinary debate on the issue of engagement within anthropology before turning to ethnographic examples of current practices of engaged educational anthropology. She argues that the efforts of researchers and academics to use educational and ethnographic research as a means of empowerment are meaningful ways in which intellectuals can assume agency against the disabling effects of the processes of liquid modernity.
Keywords
Article Details
TCE (INSTED) is an open access journal, which means that access to the full texts is free of charge. People using the journal may download publications, copy and print them, as well as post on their websites links to the full texts of the journal's publications. Texts can be used as long as readers do not exceed the licenses. Authors submitting manuscripts for publication obtain copyrights. Unless otherwise specified, published texts are available under the Creative Commons Attribution - Share Alike 4.0 International license.
References
- ABU EL-HAJ T.R., 2009, Imagining Postnationalism: Arts, Citizenship Education, and Arab American Youth, Anthropology & Education Quarterly, 40(1).
- ARMBRUSTER H., LAERKE A. (eds.), 2008, Taking Sides: Ethics, Politics and Fieldwork in Anthropology, Berghahn, Oxford, New York.
- BASCH L., SAUNDERS L., WOJCICKA SHARFF J., PEACOCK J. (eds.), 1999, Transforming Academia: Challenges and Opportunities for an Engaged Anthropology, American Anthropological Association, American Ethnological Society Monograph Series 8, Arlington, VA.
- BAUMAN Z., 2011, Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytutu Audiowizualny i Agora S.A., Warszawa.
- BHABHA H., 1994. The Location of Culture, Routledge, New York.
- BOURGOIS P., SANFORD V., ANGEL AJANI A., 2006, Engaged Observer: Anthropology, Advocacy, and Activism, Rutgers University Press, Rutgers. Fragmenty dostępne na www.googleboks.pl
- CAMMAROTA J., 2008, The Cultural Organizing of Youth Ethnographers: Formalizing a Praxis-Based Pedagogy, Anthropology & Educational Quarterly, 39 (1).
- CAMMAROTA J., FINE M. (eds.), 2008, Revolutionizing Education: Youth Participatory Action Research in Motion, Routledge, New York, London.
- CARR W., 2010, Filozofia, metodologia i badania w działaniu, przekł. K. Liszka, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- CARR W., KEMMIS S., 1986, Becoming Critical: Knowledge, Education and Action Research, Falmer Press, London.
- ČERVINKOVÁ H., 2006, Uczenie się w przestrzeniach pamięci, [w:] P. Żuk, J. Pluta (red.), My Wrocławianie: Społeczna przestrzeń miasta, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 261–267.
- ČERVINKOVÁ H. (red.), 2008, Animatorzy społeczni na rzecz osób niepełnosprawnych: Animacja środowiska na pograniczu, UMWD, Wrocław.
- ČERVINKOVÁ H., 2009, Etnograficzne wyobrażenia społeczności w okresie zmiany: przyczynek do antropologii działania, [w:] K. Górny, M. Marczyk (red.), Antropologiczne badania zmiany kulturowej. Społeczno-kulturowe aspekty transformacji systemowej w Polsce, Wydawnictwo Naukowe UW, Wrocław.
- ČERVINKOVÁ H., GOŁĘBNIAK D. (red.), 2010, Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, przekł. wielu tłumaczy, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- ČERVINKOVÁ H., 2011a, Feminist Theory and the Problem of Anthropological Objectivity and Engagement. Tekst wykładu przygotowany na II Akademicki kongres feministyczny (Jak feminizm zmienił polską naukę?), Kraków, 26–28 września 2011, sesja Płeć etnografii – antropologia feministyczna w Polsce. W przygotowaniu do publikacji w Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, Contributions of Feminist Theory to the Renaissance of Engagement in American Anthropology, 2012.
- ČERVINKOVÁ H., 2011b, International Learning Communities for Local and Global Citizenship, European Journal for Research on the Education and Learning of Adults (RELA), Adult Education and the Community, D. Wildemeersch, E. Kurantowitz (eds.), Vol. 2, No. 2.
- ČERVINKOVÁ H., 2012, Nauczanie do zmiany społecznej. Uczestniczące badania w działaniu ludzi młodych i zaangażowane badania etnograficzne. Studium przypadku, Forum Oświatowe, B.D. Gołębniak, B. Zamorska (red.), Vol. 46, No. 1.
- CLIFFORD J., MARCUS G. (red.), 1986, Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, University of California Press, Los Angeles.
- CZEREPANIAK-WALCZAK M., 1998, Badanie w działaniu - fanaberia czy konieczność?, [w]: A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska, S. Kwiatkowski (red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
- CZEREPANIAK-WALCZAK M., 2001, Zaangażowanie, jego wymiary i konsekwencje, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, Numer specjalny, Normatywizm – etyczność – zaangażowanie: Wspólczesne dyskusje o praktyczności pedagogiki.
- ELLIOTT J., 1991, Action Research for Educational Change, Open University Press, Buckingham.
- ELLIOTT J., 2007, Reflecting Where the Action Is. The Selected Works of John Elliott, Routledge, Taylor and Francis Group, London, New York.
- ELLIOTT J., 2010, Używając badań do ulepszenia praktyki: koncepcja praktyki opartej na danych empirycznych, przekł. K. Liszka, H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- FALS BORDA O., 2010, Uczestniczące badania (w działaniu) w teorii społecznej: pochodzenie i wyzwania, przekł. M. Lavergne, [w:] H. Cervinkova, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- FREIRE P., 1993, Pedagogy of the Oppressed, Continuum, New York.
- GORELICK S., 1991, Contradictions of Feminist Methodology, Gender & Society, Vol. 5, No. 4.
- HALE C., 2008, Engaging Contradictions. Theory, Politics and Methods of Activist Scholarship, University of California Press, Berkeley.
- HANNERZ U., 2010, Anthropology’s World. Life in a Twenty-First-Century Discipline, Pluto Press, London.
- HARAWAY D., 2010, Wiedze umiejscowione. Zagadnienie nauki w feminizmie i przywilej stronniczej perspektywy, przekł. M. Głowania, D. Ferens, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- HARDING S., 1987, Feminism and Methodology, Indiana University Press, Bloomington.
- KEMMIS S., 1988, Action Research, [in:] J.P. Keeves (ed.), Educational Research, Methodology and measurement: An International Handbook, Pergamon Press, Oxford.
- LASSITER L.E., 2010, Etnografia współpracująca i antropologia publiczna, przekł. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- LEWIN K., 2010, Badania w działaniu a problem mniejszości, przekł. R. Ligus, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- LIPMAN P., 2010, Etnografia edukacyjna i polityka globalizacji, wojny i oporu, przekł. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- LLOYD E.A., 1995, Objectivity and the Double Standard for Feminist Epistemologies, Synthese, 104.
- LOW S. MERRY S. (2010), Engaged Anthropology: Diversity and Dilemmas, Current Anthropology, 51, (Supplement 2).
- MARCUS G., FISCHER M., 2010, Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej, przekł. I. Kołbon, [w:] H. Cervinkova, D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- MARCUS G., 2007, How Short Can Fieldwork Be?, debate section of Social Anthropology, Vol. 15, No. 3.
- MARCUS G., FISCHER M., 1986, Anthropology as Cultural Critique. An Experimental Moment in the Human Sciences, University of Chicago Press, Chicago. Rozdział V przetłumaczony został na język polski jako Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej, przekł. I. Koł, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), 2010, Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- MCTAGGART R., 1991, Action Research: A Short Modern History, Deakin University Press, Geelong.
- RABINOW P., 1977, 2007, Reflections on Fieldwork in Morocco, University of California Press, Berkeley.
- REASON P., BRADBURY H., 2006, Introduction: Inquiry and Participation in Search of a World Worthy of Human Aspiration, [in:] P. Reason, H. Bradbury (eds.), Handbook of Action Research, SAGE, London.
- SAID E., 1979, Orientalism, Random House, Vintage Books, New York.
- SAID E., 1993, Culture and Imperialism, Random House, Vintage Books, New York.
- SCHEPER-HUGHES N., 2010, Prymat etyki. Perspektywa walczącej antropologii, przekł. K. Liszka, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- SHULTZ J., SKILTON-SYLVERSTER E., SHULTZ N., 2007, Exploring Global Connections: Dismantling the International/Multicultural Divide, Diversity & Democracy, 10(3).
- SPIVAK G.C., 1993, Outside in the Teaching Machine, Routledge, New York.
- STENHOUSE L., 1970, The Humanities Project: An Introduction, Heinemann Educational Books, London.
- STENHOUSE L., 1975, An Introduction to Curriculum Research and Development, Heinemann, London.
- SUSSER I., 2010, The Anthropologist as Social Critic. Working toward a More Engaged Anthropology, Current Anthropology, 51 (Supplement 2).
- TURNER T., 2010, Antropologia jako reality show i jako koprodukcja. Wewnętrzne związki między teorią a aktywizmem, przekł. M. Lavergne, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
- WALLACE M., 1987, A Historical Review of Action Research: Some Implications for the Education of Teachers in their Management Role, Journal of Education for Teaching, 13 (2).
- WRÓBLEWSKI F., SOCHACKI Ł., STEBLIK J., 2010, Antropologia zaangażowana (?), Zeszytu Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCCIX, Prace etnograficzne, Zeszyt 38 Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
References
ABU EL-HAJ T.R., 2009, Imagining Postnationalism: Arts, Citizenship Education, and Arab American Youth, Anthropology & Education Quarterly, 40(1).
ARMBRUSTER H., LAERKE A. (eds.), 2008, Taking Sides: Ethics, Politics and Fieldwork in Anthropology, Berghahn, Oxford, New York.
BASCH L., SAUNDERS L., WOJCICKA SHARFF J., PEACOCK J. (eds.), 1999, Transforming Academia: Challenges and Opportunities for an Engaged Anthropology, American Anthropological Association, American Ethnological Society Monograph Series 8, Arlington, VA.
BAUMAN Z., 2011, Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytutu Audiowizualny i Agora S.A., Warszawa.
BHABHA H., 1994. The Location of Culture, Routledge, New York.
BOURGOIS P., SANFORD V., ANGEL AJANI A., 2006, Engaged Observer: Anthropology, Advocacy, and Activism, Rutgers University Press, Rutgers. Fragmenty dostępne na www.googleboks.pl
CAMMAROTA J., 2008, The Cultural Organizing of Youth Ethnographers: Formalizing a Praxis-Based Pedagogy, Anthropology & Educational Quarterly, 39 (1).
CAMMAROTA J., FINE M. (eds.), 2008, Revolutionizing Education: Youth Participatory Action Research in Motion, Routledge, New York, London.
CARR W., 2010, Filozofia, metodologia i badania w działaniu, przekł. K. Liszka, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
CARR W., KEMMIS S., 1986, Becoming Critical: Knowledge, Education and Action Research, Falmer Press, London.
ČERVINKOVÁ H., 2006, Uczenie się w przestrzeniach pamięci, [w:] P. Żuk, J. Pluta (red.), My Wrocławianie: Społeczna przestrzeń miasta, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, s. 261–267.
ČERVINKOVÁ H. (red.), 2008, Animatorzy społeczni na rzecz osób niepełnosprawnych: Animacja środowiska na pograniczu, UMWD, Wrocław.
ČERVINKOVÁ H., 2009, Etnograficzne wyobrażenia społeczności w okresie zmiany: przyczynek do antropologii działania, [w:] K. Górny, M. Marczyk (red.), Antropologiczne badania zmiany kulturowej. Społeczno-kulturowe aspekty transformacji systemowej w Polsce, Wydawnictwo Naukowe UW, Wrocław.
ČERVINKOVÁ H., GOŁĘBNIAK D. (red.), 2010, Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, przekł. wielu tłumaczy, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
ČERVINKOVÁ H., 2011a, Feminist Theory and the Problem of Anthropological Objectivity and Engagement. Tekst wykładu przygotowany na II Akademicki kongres feministyczny (Jak feminizm zmienił polską naukę?), Kraków, 26–28 września 2011, sesja Płeć etnografii – antropologia feministyczna w Polsce. W przygotowaniu do publikacji w Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, Contributions of Feminist Theory to the Renaissance of Engagement in American Anthropology, 2012.
ČERVINKOVÁ H., 2011b, International Learning Communities for Local and Global Citizenship, European Journal for Research on the Education and Learning of Adults (RELA), Adult Education and the Community, D. Wildemeersch, E. Kurantowitz (eds.), Vol. 2, No. 2.
ČERVINKOVÁ H., 2012, Nauczanie do zmiany społecznej. Uczestniczące badania w działaniu ludzi młodych i zaangażowane badania etnograficzne. Studium przypadku, Forum Oświatowe, B.D. Gołębniak, B. Zamorska (red.), Vol. 46, No. 1.
CLIFFORD J., MARCUS G. (red.), 1986, Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, University of California Press, Los Angeles.
CZEREPANIAK-WALCZAK M., 1998, Badanie w działaniu - fanaberia czy konieczność?, [w]: A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska, S. Kwiatkowski (red.), Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
CZEREPANIAK-WALCZAK M., 2001, Zaangażowanie, jego wymiary i konsekwencje, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, Numer specjalny, Normatywizm – etyczność – zaangażowanie: Wspólczesne dyskusje o praktyczności pedagogiki.
ELLIOTT J., 1991, Action Research for Educational Change, Open University Press, Buckingham.
ELLIOTT J., 2007, Reflecting Where the Action Is. The Selected Works of John Elliott, Routledge, Taylor and Francis Group, London, New York.
ELLIOTT J., 2010, Używając badań do ulepszenia praktyki: koncepcja praktyki opartej na danych empirycznych, przekł. K. Liszka, H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
FALS BORDA O., 2010, Uczestniczące badania (w działaniu) w teorii społecznej: pochodzenie i wyzwania, przekł. M. Lavergne, [w:] H. Cervinkova, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
FREIRE P., 1993, Pedagogy of the Oppressed, Continuum, New York.
GORELICK S., 1991, Contradictions of Feminist Methodology, Gender & Society, Vol. 5, No. 4.
HALE C., 2008, Engaging Contradictions. Theory, Politics and Methods of Activist Scholarship, University of California Press, Berkeley.
HANNERZ U., 2010, Anthropology’s World. Life in a Twenty-First-Century Discipline, Pluto Press, London.
HARAWAY D., 2010, Wiedze umiejscowione. Zagadnienie nauki w feminizmie i przywilej stronniczej perspektywy, przekł. M. Głowania, D. Ferens, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
HARDING S., 1987, Feminism and Methodology, Indiana University Press, Bloomington.
KEMMIS S., 1988, Action Research, [in:] J.P. Keeves (ed.), Educational Research, Methodology and measurement: An International Handbook, Pergamon Press, Oxford.
LASSITER L.E., 2010, Etnografia współpracująca i antropologia publiczna, przekł. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
LEWIN K., 2010, Badania w działaniu a problem mniejszości, przekł. R. Ligus, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
LIPMAN P., 2010, Etnografia edukacyjna i polityka globalizacji, wojny i oporu, przekł. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
LLOYD E.A., 1995, Objectivity and the Double Standard for Feminist Epistemologies, Synthese, 104.
LOW S. MERRY S. (2010), Engaged Anthropology: Diversity and Dilemmas, Current Anthropology, 51, (Supplement 2).
MARCUS G., FISCHER M., 2010, Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej, przekł. I. Kołbon, [w:] H. Cervinkova, D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
MARCUS G., 2007, How Short Can Fieldwork Be?, debate section of Social Anthropology, Vol. 15, No. 3.
MARCUS G., FISCHER M., 1986, Anthropology as Cultural Critique. An Experimental Moment in the Human Sciences, University of Chicago Press, Chicago. Rozdział V przetłumaczony został na język polski jako Repatriacja antropologii jako krytyki kulturowej, przekł. I. Koł, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), 2010, Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
MCTAGGART R., 1991, Action Research: A Short Modern History, Deakin University Press, Geelong.
RABINOW P., 1977, 2007, Reflections on Fieldwork in Morocco, University of California Press, Berkeley.
REASON P., BRADBURY H., 2006, Introduction: Inquiry and Participation in Search of a World Worthy of Human Aspiration, [in:] P. Reason, H. Bradbury (eds.), Handbook of Action Research, SAGE, London.
SAID E., 1979, Orientalism, Random House, Vintage Books, New York.
SAID E., 1993, Culture and Imperialism, Random House, Vintage Books, New York.
SCHEPER-HUGHES N., 2010, Prymat etyki. Perspektywa walczącej antropologii, przekł. K. Liszka, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
SHULTZ J., SKILTON-SYLVERSTER E., SHULTZ N., 2007, Exploring Global Connections: Dismantling the International/Multicultural Divide, Diversity & Democracy, 10(3).
SPIVAK G.C., 1993, Outside in the Teaching Machine, Routledge, New York.
STENHOUSE L., 1970, The Humanities Project: An Introduction, Heinemann Educational Books, London.
STENHOUSE L., 1975, An Introduction to Curriculum Research and Development, Heinemann, London.
SUSSER I., 2010, The Anthropologist as Social Critic. Working toward a More Engaged Anthropology, Current Anthropology, 51 (Supplement 2).
TURNER T., 2010, Antropologia jako reality show i jako koprodukcja. Wewnętrzne związki między teorią a aktywizmem, przekł. M. Lavergne, [w:] H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu: Pedagogika i antropologia zaangażowane, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
WALLACE M., 1987, A Historical Review of Action Research: Some Implications for the Education of Teachers in their Management Role, Journal of Education for Teaching, 13 (2).
WRÓBLEWSKI F., SOCHACKI Ł., STEBLIK J., 2010, Antropologia zaangażowana (?), Zeszytu Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCCIX, Prace etnograficzne, Zeszyt 38 Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.